Uporządkowana działalność każdej organizacji społecznej, niezależnie od jej profilu i celu, znaczona jest określonymi statutowo okresami pracy wybieralnych władz, nazywanych kadencjami. Oddział Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krośnieńskiej w Krakowie, jako "wysunięta placówka" SMZK, prowadzi od ponad pół wieku systematyczną, programową działalność w środowisku krośnian mieszkających, pracujących i studiujących w Krakowie, a w jego historii zanotowano już XVI kadencji pracy. Choć działalność ta była zaburzana nadzwyczajnymi wydarzeniami politycznymi (stan wojenny) i pandemicznymi (restrykcje sanitarne wynikającymi z zaistniałej pandemii SARS-CoV-2), to jednak po unormowaniu sytuacji grono Miłośników Ziemi Krośnieńskiej przywracało porządek organizacyjny i programowy Oddziału, nadając mu nowe treści, nawiązujące do zmieniających się okoliczności w życiu kraju w ogólności i Ziemi Krośnieńskiej w szczególności.

W maju 2025 r. dobiega końca XVI trzyletnia kadencja działalności Oddziału SMZK w Krakowie, wyznaczona latami 2022-2025. Nastąpiła ona po XV kadencji, która nieoczekiwanie została wydłużona o dwa i pół roku ze względu na państwowe restrykcje pandemiczne (w marcu 2020 r.), które przerwały realizację przyjętego programu pracy, a w tym nie pozwoliły na odbycie statutowo przewidzianego w roku 2020 Zebrania Sprawozdawczo-Wyborczego i wyłonienia nowego Zarządu Oddziału na XVI kadencję pracy Stowarzyszenia w Krakowie. Dlatego też po przywróceniu możliwości pracy organizacyjnej SMZK, Zarząd Oddziału zorganizował już 4 października 2022 r. pierwsze "pocovidowe" zebranie Miłośników Ziemi Krośnieńskiej w Krakowie, inaugurujące 48. sezon działalności, a równocześnie kończące formalnie upływającą XV kadencję. Zaistniałe okoliczności sprawiły, że Zabranie Sprawozdawczo-Wyborcze Oddziału SMZK w Krakowie, przewidziane zgodnie planem pracy na 5 maja 2020 r., mogło się odbyć dopiero 8 listopada 2022 r.

Zgodnie z postanowieniami Statutu SMZK po przeprowadzeniu stosownych procedur została wówczas zamknięta XV kadencja, a tym samym rozpoczęła się XVI kadencja władz Oddziału, które przywróciły normalny tryb pracy, a po zrealizowaniu planowych zadań programowych kończą obecnie statutowy okres swojej działalności. Zgodnie z wieloletnią tradycją oraz Statutem Stowarzyszenia, Zarząd Oddziału zobowiązany jest do spojrzenie na miniony czas swojej działalności i złożenia stosownego sprawozdania, eksponującego dokonania Oddziału, a na ich podstawie wyznaczenia kierunków i form przyszłej pracy SMZK w Krakowie.

Zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze Oddziału wyznaczone na 6 maja 2025 r. przeanalizuje złożone przez Zarząd sprawozdanie z ubiegającej kadencji i wybierze nowe władze Oddziału na zbliżającą się XVII kadencję działalności SMZK w Krakowie.

Sprawy organizacyjne

Oddział SMZK w Krakowie w minionej kadencji tworzyło grono miłośników Ziemi Krośnieńskiej, złożone z 31 członków, z których najczęściej w spotkaniach uczestniczyło od 20 do 25 osób. Ponadto w zebraniach zawsze uczestniczyło grono sympatyków Stowarzyszenia (7 osób) zainteresowanych przekazywanymi treściami przez prelegentów.

W minionej kadencji z naszych szeregów odeszła na zawsze 1 osoba - śp. Mirosława Gunia.

Walne Zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze Oddziału Krakowskiego Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krośnieńskiej, które odbyło się 8 listopada 2022 r. w Akademii Górniczo-Hutniczej im. S. Staszica w Krakowie, wybrało władze Oddziału na XVI kadencję:

W toku prowadzonej wówczas dyskusji uczestnicy zebrania zwracali uwagę na zmieniające się okoliczności działalności organizacji społecznych, w tym również SMZK, spadek zainteresowania efektami ich pracy ze strony władz państwowych i samorządowych, jak również nikłe zainteresowanie społeczeństwa, co dobitnie ujawnia się w braku przypływu nowych członków. Szanowana i ceniona przez wiele przeszłych pokoleń działalność społeczna traktowana jest często pogardliwie, bądź w najlepszym odniesieniu obojętnie. Pojęcie "pracy społecznej" praktycznie wyszło ze słownictwa, a ten typ działalności zastępowany jest nowym określeniem "wolontariat".

Wszyscy aktywni członkowie akcentowali chęć uczestnictwa w organizowanych spotkaniach Miłośników Ziemi Krośnieńskiej, bowiem prawie wszyscy członkowie wywodzą się Ziemi Krośnieńskiej lub są z nią związani swoimi losami życiowymi, a wychodząc w świat zabrali w swojej pamięci bagaż doświadczeń z najmłodszych lat, wspomnienie najbliższych, pełne emocjonalnych przeżyć tradycje domowe i środowiskowe, naukę szkolną, pracę zawodową, pejzaże okolic, oraz często skromną wiedzę o historii, rozwoju gospodarczym i społecznym miasta i regionu, zabytkach i dokumentach obrazujących procesy zachodzących zmian, a także o ludziach kształtujących swoją wiedzą, talentami i pracą - przeszłą i obecną pozycję Ziemi Krośnieńskiej na tle Królestwa i Rzeczypospolitej Polskiej.

Oddział SMZK w Krakowie od 1 VI 1986 r. posiada swoją użyczoną siedzibę w Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie, al. Mickiewicza 30, co zostało usankcjonowane zgodą, uprzejmością i wielką przychylnością wszystkich kolejnych rektorów AGH począwszy od prof. Antoniego Kleczkowskiego do prof. Jerzego Lisa obecnie.

Od 4 X 1994 r. Oddział mógł odbywać swoje spotkania za uprzejmą zgodą dziekanów Wydziału Wiertnictwa Nafty i Gazu w sali wykładowej 11z Wydziału Wiertnictwa Nafty i Gazu w Akademii Górniczo-Hutniczej im. S. Staszica - Kraków, al. Mickiewicza 30, paw. A-0, I p., pok. 145. Jednak ze względu na likwidację dawnego Zakładu Geologii Naftowej WWNiG i zmianę funkcji istniejących pomieszczeń, od początku 2023 roku spotkania Oddziału odbywają się w sali obrad Rady Wydziału Wiertnictwa, Nafty i Gazu AGH (Kraków, al. Mickiewicza 30, paw. A-4, I p., pok. 106) lub w sali wykładowej Wydziału Wiertnictwa, Nafty i Gazu AGH nr 120 (Kraków, al. Mickiewicza 30, paw. A-4, I p.).

Istotnym elementem w działalności Oddziału był zastosowany już w poprzedniej kadencji nowy sposób kontaktowania się z członkami i powiadamiania o spotkaniach. Przyjęty system komunikatów SMS-owych sprawia, że kontakty z członkami stały się żywsze, bardziej bezpośrednie i skuteczne.

Działalność merytoryczna

Miniona XVI kadencja działalności Oddziału SMZK w Krakowie była, podobnie jak poprzednie, kolejnym okresem dostosowywania ambitnych idei statutowych do niezwykle szybko zmieniających się warunków współczesnego niepokojącego świata. Jednak już wiele lat temu coraz mocniej docierało do wielu działaczy Stowarzyszenia, że choć Statut daje znaczne możliwości rozwinięcia różnych form działania, to jednak realne ich wdrożenie w pracy Stowarzyszenia jest bardzo ograniczone, a od kilku ostatnich kadencji główny nurt pracy sprowadza się do formy odczytowo-kształceniowej, popularyzującej wiedzę, głównie o szeroko rozumianej Małej Ojczyźnie - Ziemi Krośnieńskiej.

W tym stanie rzeczy Zarząd Oddziału przyjął sprawdzony w minionych latach zakres swojej działalności, sprowadzający się do systematycznych spotkań członków i sympatyków SMZK w Krakowie, z ustaloną tematyką, eksponującą: zagadnienia bogatej, wielokulturowej przeszłości regionu krośnieńskiego, jego liczne zabytki architektury sakralnej (świątynie katolickie, cerkwie, synagogi), architektury świeckiej (zamki, grodziska obronne, pałace itd.), oraz wybitne postaci życia współczesnego i z historii Krosna i Ziemi Krośnieńskiej. Ponadto w tematyce spotkań uwzględniano zagadnienia z dziedziny archeologii, literatury, medycyny, sportu, Kresów Wschodnich, a szczególną uwagę poświęcono jubileuszom 65-lecia SMZK i 50-lecia działalności Oddziału SMZK w Krakowie. Niezależnie od spotkań tematycznych corocznie były organizowane tradycyjne "Spotkania opłatkowe", które zawsze gromadziły liczne grono zarówno członków jak
i sympatyków Stowarzyszenia i były przyjmowane z wielkim zadowoleniem uczestników spotkań.

Od założenia Oddziału SMZK w Krakowie przyjęto "sezonowy" system pracy, dostosowany do rytmu szkół i uczelni, który powodował, że plany pracy Oddziału były opracowywane na okres od października do czerwca roku następnego. Okres od lipca do września był rekomendowany na wizyty, odwiedziny i podróże po terenach Ziemi Krośnieńskiej.

Ujmując sprawozdanie "sezonowo" w poszczególnych latach minionej kadencji Oddział odbył następująca liczbę spotkań:

2022 (tylko grudzień) - 1 spotkanie,
2023 - 9 spotkań,
2024 - 9 spotkań,
2025 - 4 spotkania.

Spośród spotkań Oddziału na szczególna uwagę zasługuje uroczyste zebranie w dniu
4 października 2023 r. poświęcone Jubileuszowi 65-lecia Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krośnieńskiej (uczczony uroczystym spotkaniem członków i sympatyków Stowarzyszenia oraz Zarządu Głównego SMZK w dniu 14 czerwca 2023 r., z wykładem dr Tadeusza Łopatkiewicza - prezesa Stowarzyszenia nt. "Jubileusz 65-lecia Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krośnieńskiej 1958-2023") i 50-lecia Oddziału Krakowskiego SMZK. W okolicznościowej prelekcji dr inż. Stanisław Szafran przypomniał ludzi, którzy tworzyli Stowarzyszenie i jego Oddział w Krakowie oraz wypełniali treścią wszystkie nurty działalności organizacji, trwając z determinacją przy ideałach rzetelnej i uczciwej pracy dla swojej "Małej Ojczyzny", w trudnych warunkach dynamicznych zmian gospodarczych i politycznych w Kraju.

Podobnie, jak w latach poprzednich, dla podtrzymania tradycyjnych więzi z Ziemią Krośnieńska, do wygłaszania prelekcji zapraszani byli znakomici goście z Krosna lub okolicy, a niezwykle interesujące prelekcje wygłaszali w minionej kadencji: mgr inż. Adam Janas, mgr Adam Krzanowski, mgr Zdzisław Gil, dr Tadeusz Łopatkiewicz - prezes SMZK i st. ofic. ż.w. Bogdan Jaskółka. Swoją piękną poezję prezentowała Pani Maria Stefanik - poetka Ziemi Krośnieńskiej.

Szczególnym zaszczytem dla Oddziału była wizyta Dostojnego Gościa - Pana Prezydenta Miasta Krosna Piotra Przytockiego, który 3 grudnia 2024 r. przedstawił prelekcję nt. "Plany rozwojowe Miasta Krosna", co pozwoliło zapoznać się zebranym zarówno ze zrealizowanymi zadaniami objętymi Strategią Rozwoju Miasta na lata 2014-2022, jak również z planami rozwojowymi miasta Krosna do 2030 r.

Każde spotkanie było dokumentowane listą obecności i licznymi fotografiami, a relacje z ze spotkań były zamieszczane stronie internetowej Stowarzyszenia. W artykułach informacyjnych o spotkaniach podawana jest synteza treści referatu, a także informacja o autorze wykładu, referatu lub prelekcji. Ten sposób podawania informacji o działalności Oddziału tworzy nowoczesną formę kroniki Stowarzyszenia. Częstotliwość odwiedzin strony internetowej SMZK wskazuje, że artykuły te są często przeglądane przez internautów.

Współpraca z Zarządem Głównym SMZK

Przez cały okres kadencji Zarząd Oddziału starał się prowadzić bieżącą współpracę z Zarządem Głównym SMZK. Opierała się ona głównie na bezpośrednich kontaktach członków Zarządu Oddziału z prezesem SMZK lub innymi członkami Zarządu Głównego oraz uczestniczenie członków Oddziału w przedsięwzięciach organizowanych przez Zarząd Główny. Członkowie Zarządu Głównego uczestniczyli w spotkaniach Oddziału SMZK w Krakowie jako reprezentanci Władz Naczelnych lub najczęściej jako prelegenci wykładów, prelekcji lub referatów.

Podsumowanie

Zarząd Oddziału SMZK w Krakowie przedkładając niniejsze sprawozdanie z działalności w XVI kadencji lat 2022 - 2025 pragnie z szacunkiem złożyć wyrazy wdzięczności władzom, instytucjom i osobom prywatnym, wspierającym działalność Miłośników Ziemi Krośnieńskiej w Krakowie.

Wielkie dzięki składamy władzom Krosna, powiatu krośnieńskiego i gmin, które wielokrotnie okazywały nam uznanie za naszą działalność, także przez uczestnictwo w naszych spotkaniach.

Serdeczne podziękowania kierujemy do Zarządu Głównego SMZK i licznego gronu przyjaciół z Krosna i regionu krośnieńskiego, za okazywane nam wyrazy przyjaźni oraz wspieranie nas w naszych działaniach i życzliwe zainteresowanie wynikami naszej pracy w minionej kadencji.

Szczególnie serdecznie dziękujemy Panu dr Tadeuszowi Łopatkiewiczowi - prezesowi SMZK za ogromny trud kierowania Stowarzyszeniem i redagowania witryny internetowej.

Dziękujemy wszystkim członkom i sympatykom, za rzetelną, aktywną działalność, oraz bliską i konstruktywną współpracę w minionej kadencji, wyrażając przekonanie, że będzie ona kontynuowana w przyszłości.

Kraków, dnia 30 kwietnia 2025 r.

Prezes Oddziału SMZK w Krakowie
dr inż. Stanisław Szafran