Koło SMZK w Korczynie, a właściwie jego działacze, postanowili zainaugurować swoją działalność u schyłku lata bieżącego roku organizując dwie wycieczki dla członków stowarzyszenia i sympatyków.

24 sierpnia 2022 małym busem wyruszono w Bieszczady, a trasa wiodła przez Turzańsk, Cisną, Majdan, Balnicę, Wolę Michową i Jaśliska. Atrakcją wycieczki był przejazd kolejką wąskotorową z Majdanu do Balnicy i z powrotem. Bieszczady o tej porze roku nie czarują jeszcze kolorami, ale są pełne leśnych ziół i kwiatów. A więc przed jazdą kolejką był krótki postój w stanicy harcerskiej w Woli Michowej, która od 1977 r. służy jako miejsce wypoczynku młodzieży z Krosna i powiatu, a także harcerzom z Polski. Urocza ta nieruchomość położona w zakolu Osławy od 2005 r. jest własnością miasta Krosna.

W Turzańsku znajduje się prawosławna cerkiew zbudowana w l. 1801-1803, która od 2013 r. jest wpisana na listę Światowego Dziedzictwa Kultury UNESCO. Służyła także grekokatolikom i katolikom rzymskim, o czym przypominają nieliczne zachowane nagrobki przycerkiewnego cmentarza. Jest to budowla drewniana konstrukcji zrębowej, orientowana, w której nad babińcem, nawą, prezbiterium i dwiema zakrystiami znajduje się 5 baniastych wieżyczek. Zdekompletowany obecnie ikonostas wykonany przez Josypa Bukowczyka w 1895 r. i polichromia tegoż artysty z 1898 r. oraz kilkanaście ręcznie haftowanych chorągwi procesyjnych to elementy, na które zwracał uwagę opiekun świątyni.

Cisna, w której był kolejny przystanek to miejscowość nieco odmieniona. Zburzono hotel turystyczny, a na jego miejscu powstał duży parking. Zupełnie inaczej wygląda Bar Siekierezada, który przypomina bardziej galerię i bar nocny niż dawną knajpę dla wagabundów z jej specyficznym klimatem. Cisna to miejscowość, która była świadkiem krwawych walk w czasie I wojny światowej (trzykrotnie na linii frontu), niemieckich mordów w l. 1941-1942 oraz okrutnych zbrodni UPA w l.1944-1946. Te ostatnie upamiętnia obelisk na wzgórzu Kamionka poświęcony milicjantom i żołnierzom, którzy zginęli w walkach z UPA. Cisna, znane przed wojną letnisko, zachowała do dziś charakter miejscowości turystycznej.

Przysiółek Majdan powstał początkiem XIX w. w związku z budową huty, która funkcjonowała tu do 1864 r. Kolejkę wąskotorową zbudowano w l.1890-1898. Kursowała na trasie Nowy Łupków-Cisna. Obecnie kursuje sezonowo na trasie Majdan-Cisna-Dołżyca-Przysłup oraz Majdan-Balnica. Ponieważ była to ostatnia sobota wakacji nie brakowało chętnych na przejażdżkę. Grupę z Korczyny powitał i o kolejce opowiedział Mariusz Wermiński, prezes Zarządu Fundacji Bieszczadzkiej Kolejki Leśnej. Fundacja istnieje od 1996 r., a jej celem jest ochrona zabytku, jaką jest kolejka i obiektu stacji. Jest tu izba muzealna, w której zgromadzono eksponaty takie jak znaki sygnalizacyjne, tablice itp. Sam przejazd kolejką trwał niespełna 2 godziny, był relaksem i okazją do podziwiania bieszczadzkiej przyrody.

W czasie posiłku w Latarni Wagabunda w Woli Michowej (barszcz czerwony i pierogi) rozpętała się burza, a deszcz towarzyszył nam do Jaślisk, ostatniej miejscowości w programie wycieczki. Tu w centrum wsi pod rozłożystym drzewem opowieść o historii miejscowości, jej znaczeniu, składach wina i jego spożywaniu, a także o współczesnych Jaśliskach jako polskim Holywood snuł Stanisław Lorenc, miejscowy przewodnik i regionalista. W pobliżu z lokalnej, małej piekarni unosił się wspaniały zapach świeżo upieczonego chleba, co skłoniło uczestników wycieczki do zaopatrzenia się w pieczywo. To drobny, ale ważny szczegół, bo nie tylko wiedza, obrazy, kolory, ale także smaki i zapachy utrwalają wspomnienia ze spotkań i podróży.

Wycieczka na Pogórze Ciężkowickie była kolejną propozycją Koła. Odbyła się 22 października 2022 przy typowo jesiennej, ale dobrej pogodzie.

Pierwszy obiekt oglądany na trasie to grobowiec-mauzoleum rodziny Skrzyńskich w kształcie piramidy w Zagórzanach. Mierzy 10 m wysokości i jest miniaturą piramidy egipskiej.

Kolejny to cmentarz wojenny na Wzgórzu Pustki w Łużnej. Powstał w miejscu walk, które toczyły się w maju 1915 r. znane jako bitwa pod Gorlicami. Była to zwycięska batalia dla sprzymierzonych wojsk austro-węgierskich i niemieckich nad armią rosyjską. Cmentarz robi duże wrażenie nie tylko przez ukształtowanie terenu, lecz przede wszystkim ze względu na liczbę poległych (912 żołnierzy austro-węgierskich, 65 niemieckich,227 rosyjskich). Komisja Europejska dodała Cmentarz Wojenny nr 123 Łużna Pustki do obiektów historycznych na liście znaków dziedzictwa europejskiego.

Następna interesująca miejscowość to Bobowa znana z artystycznych wyrobów koronkarskich, miejsce urodzenia Bolesława Wieniawy Długoszowskiego, słynnego ułana, poety, adiutanta Józefa Piłsudskiego. W pobliżu rynku na linii dawnych murów obronnych stoi synagoga, od 2003 r. czynne miejsce kultu, w którym modlą się przybywający na grób cadyka chasydzi z Izraela, USA i z Europy. Zbudowana w 1756 r. spłonęła podczas pożaru w 1889 r., następnie zdewastowana w czasie II wojny, w 1955 r doczekała się remontu z przeznaczeniem na warsztaty koronkarskie. Synagoga przejęta w 1993 roku przez Gminę Wyznaniową Żydowską w Krakowie jest nadal remontowana, odsłaniane są m.in. malowidła ścienne. O losach obiektu opowiadała nam opiekunka miejsca.

W sklepie-warsztacie przy rynku mogliśmy podziwiać koronkowe cacka, które wytwarzają nawet nastoletnie córki właścicielki.

Zanim dotarliśmy do rezerwatu Skamieniałe Miasto, zatrzymaliśmy się na rynku w Ciężkowicach, gdzie znajduje się "Ławeczka Paderewskiego", pomnik wykonany z brązu odzwierciedlający siedzą postać kompozytora oraz fortepian. Na bocznej ścianie instrumentu wyryto inskrypcję "Wygrał Polskę na fortepianie". Ławeczkę, która odtwarza menuet C-dur op. 14 nr 1, najpopularniejszy utwór Paderewskiego, ustawiono w 2018 r. dla uczczenia stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Odwiedziliśmy również Park Zdrojowy zbudowany z inicjatywy burmistrza Zbigniewa Jurkiewicza i nazwany jego imieniem. Niestety pomysłodawca nie żył już, kiedy w 2021 r. park otwierano. Jest to miejsce rekreacji i wypoczynku z basenem, siłownią i innymi atrakcjami.

Rezerwat przyrody nieożywionej "Skamieniałe Miasto" znajduje się w odległości 1 km od centrum Ciężkowic. Położony jest na prawym brzegu rzeki Biała. Wśród lasu mieszanego rozrzucona jest grupa skałek dużych rozmiarów zbudowanych z gruboziarnistych piaskowców i zlepieńców. Był tam czas na obejrzenie skałek z platformy widokowej oraz na ciepły posiłek w pobliskim barze.

W programie wycieczki były jeszcze następujące obiekty: dwór I. Paderewskiego w Kąśnej Dolnej, kościół pw. Św. Michała Archanioła w Binarowej i Muzeum Ziemi Bieckiej "Dom z Basztą" w Bieczu.

Dwór Paderewskiego jest pięknie położony w parku, w połowie stoku, z którego rozciąga się widok na staw z malowniczą wyspą. Stałą ekspozycję stanowią pamiątki po kompozytorze; oryginalny fortepian, księgozbiór, kufry podróżne, nuty, fotografie i artykuły z gazet. Odtworzono gabinet pana domu, sypialnię Heleny Paderewskiej, salony klasycystyczny i neorokokowy, pokój chiński i salonik. Hall dworski pełni obecnie funkcję estrady dla koncertujących tu artystów. Bogaty program wycieczki nie pozwalał dłużej zatrzymać się w parku, który mienił się kolorami jesieni i kusił szelestem liści.

Kościół w Binarowej to cenny zabytek wpisany na listę UNESCO. Jak zaznaczyła przewodniczka odwiedzany jest przez liczne osoby i grupy z Europy i świata. Z powodu pandemii oraz wojny na Ukrainie odwołano w ostatnich latach 600 rezerwacji. Jest to jednonawowa budowla gotycka o konstrukcji zrębowej, obita gontem i podbita blachą z wieżą o konstrukcji słupowej. Wnętrze świątyni zdobi piękna polichromia z XVI i XVII w. ukazująca sceny z Nowego Testamentu, widoki ówczesnego Biecza oraz motywy roślinne. Na uwagę zasługują wspaniałe ołtarze, główny i boczne oraz konfesjonał zaprojektowany dla kilku uczestników sakramentu. Przewodniczka zaprowadziła nas do zakrystii, gdzie znajdują się oryginalne, ogromne i okute blachą drzwi oraz szafy na stroje liturgiczne.

Ostatnim punktem programu było Muzeum Ziemi Bieckiej zlokalizowane w zabytkowej kamienicy z 1523, gdzie mieściła się pierwsza apteka na Podkarpaciu założona przez Marcina Rokickiego w 1557 r., istniała do końca XVII w. Ekspozycja stała to przybory aptekarskie i wyposażenie o ponadregionalnym znaczeniu. Ponadto wystawa dawnych instrumentów muzycznych i rzemiosła, które jest prezentowane na pięciu poziomach baszty rajcowskiej.

Piękna jesienna sobota zakończyła się deszczem, który zaczął padać w Binarowej, na dobre w Bieczu i towarzyszył nam do końca wędrówki.

Zdjęcia: Henryk Bogacz