Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Krośnieńskiej

  • Zwiększ rozmiar czcionki
  • Domyślny  rozmiar czcionki
  • Zmniejsz rozmiar czcionki

"Robert Wojciech Portius de Lanxeth, patron krośnieńskiego Stowarzyszenia" - wykład mgr Zbigniewa Ungeheuera

Email Drukuj PDF
(4 głosów, średnia ocena: 5.00 na 5)

 

01 Prezes dr inż. Stanisław Szafran wita prelegenta mgra Zbigniewa Ungeheuera. Fot. M.M. Szafran 02 Dr hab. inż. Czesław Rybicki przyjmuje życzenia i gratulacje z okazji 70-lecia urodzin. Fot. M.M. Szafran 5 listopada 2019 r., w gmachu Akademii Górniczo-Hutniczej im. S. Staszica w Krakowie, odbyło się drugie w bieżącym 47 sezonie działalności spotkanie Oddziału Krakowskiego Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krośnieńskiej. Prezes dr inż. Stanisław Szafran, witając przybyłego na spotkanie z Krosna prelegenta mgra Zbigniewa Ungeheuera - prezesa Stowarzyszenia Portius, przekazał zebranym, że w rodzinie Rybickich obchodzone są dwie rocznice urodzin: dr hab. inż. Czesław Rybicki obchodził 70 lecie urodzin, natomiast syn - mgr inż. Andrzej Rybicki - obchodził 33 urodziny. Z tej okazji prezes złożył Im najserdeczniejsze życzenia, a uczestnicy spotkania zostali poczęstowani tortem urodzinowym.

Tematem programowym spotkania była prelekcja mgra Zbigniewa Ungeheuera - pt. "Robert Wojciech Portius de Lanxeth, 03 Tort urodzinowy podaje Jubilatom pan mjr Krzysztof Rybicki. Fot. M.M. Szafran patron krośnieńskiego Stowarzyszenia".

Pan mgr Zbigniew Ungeheuer - prezes Stowarzyszenia Portius, kultywującego pamięć wybitnego mieszczanina krośnieńskiego pochodzącego ze Szkocji, przedstawił na tle biografii Roberta Wojciecha Portiusa jego dokonania i zasługi dla Krosna i Rzeczypospolitej. Prelekcja została zilustrowana kilkoma krótkimi filmami, pokazującymi postać bohatera prelekcji oraz działalność Stowarzyszenia Portius.

04 Życzenia i gratulacje składa Jubilatowi prezes dr inż. Stanisław Szafran. Fot. M.M. Szafran Robert Wojciech Portius de Lanxeth urodził się ok. 1600 r. (lub 1601 albo 1604 roku?) w Langside (Lanxeth) koło Dalkeith (hrabstwo Midlothian, na południowy zachód od Edynburga) w Szkocji. Do Rzeczypospolitej Obojga Narodów (największego wówczas państwa europejskiego) przybył z falą emigrantów uchodzących przed prześladowaniami króla Szkocji Jakuba I, a szlakami handlowymi przybył do Krosna ok. 1620 r., jako zdolny pomocnik bogatego kupca Jana Laurenstena, który zmarł w czasie "morowego powietrza" w roku 1623. Wówczas Portius przejął jego interesy, związane głównie z handlem winem węgierskim. Osiągnięte doświadczenia i umiejętności pozyskiwania nabywców sprowadzanych z Węgier win sprawiły, że rynek rozwijał się doskonale, a fortuna Portiusa szybko się 05 Pan mgr Zbigniew Ungeheuer w "stroju organizacyjnym" wygłasza prelekcję. Fot. M.M. Szafran powiększała. Krosno było sprzyjającym miejscem prowadzenia jego interesów, więc coraz bardziej wrastał w miejscowe środowisko . W 1626 r. dynamicznie działający młody handlowiec odkupił od lekarza Pawła Mamrowicza jedną z większych kamienic w rynku - zwaną dziś Kamienicą Portiusa, a rok później ożenił się z jego matką - Anną, wdową po Bartłomieju Mamrowiczu, pochodzącą z jednej z najzamożniejszych krośnieńskich rodzin - Hesnerów, co pozwoliło mu wejść do grona najdostojniejszych mieszkańców miasta. W 1632 roku, jako dostawca win na dwór królewski, otrzymał Portius przywilej serwitoriatu od Zygmunta III Wazy, a jego następca, król Władysław IV Waza mianował rok później Szkota swoim faktorem. Po latach przywileje te odnowił także król Jan Kazimierz w 1649 r., który gościł w kamienicy Portiusa przez tydzień (w styczniu 1656 r.), gdzie obywał rady wojenne z dowódcami wojsk polskich.

06 Uczestnicy spotkania - na pierwszym planie pan mgr inż. Albin Wojnar. Fot. M.M. Szafran Swoim bogactwem Portius hojnie wspierał Krosno. Kiedy w 1638 r. ucierpiała w pożarze miasta krośnieńska fara - Portius stał się wielkim i szczodrym darczyńcą. Podjął on wówczas ciężary odbudowy i przeobrażenia bryły świątyni oraz wzbogacenia wystroju jej wnętrza. Ufundował wówczas przebudowę kaplicy św. Wojciecha i kaplicy św. Piotra i Pawła (zamienionej na mauzoleum rodziny Portiusów), a ponadto wyposażył farę w szereg dzieł malarskich. Szczególnym obiektem wówczas wybudowanym była dzwonnica zegarowa z trzema dzwonami (Urban, Jan i Marian), która dziś jest charakterystycznym i symbolicznym dla Krosna pomnikiem architektury.

07 Uczestnicy spotkania - na pierwszym planie pani mgr Lucyna Kołodziej i pani dr Maria Panaś. Fot. M.M. Szafran W trudnym czasie Potopu szwedzkiego Portius niezwykle mocno zaangażował się w sprawę obrony Krosna, a głównie poprawę stanu technicznego murów obronnych, umocnień i innych obiektów fortyfikacyjnych. Król powierzył mu wtedy funkcję komendanta wojskowego miasta Krosna, z zadaniem przystosowania miasta do obrony. Dużym nakładem sił i środków Szkot powiększył obwód murów miejskich, a połowę funduszy na ten cel wyasygnował z prywatnej kiesy.

08 Głos w dyskusji - płk Marek Kołacz. Fot. M.M. Szafran Miał również zasługi edukacyjne, bowiem dużą część swoich środków finansowych przeznaczył na naukę krośnieńskich dzieci przez bakałarza z Akademii Krakowskiej. O Krośnie pamiętał również w swoim testamencie, zapisując niemałe fundusze na podwyższenie wieży strażniczej i konserwację murów. W uznaniu zasług dostąpił w 1658 r. zaszczytu nobilitacji. Zmarł nagle w styczniu 1661 r., podczas uczty u starosty krośnieńskiego. Pozostawił po sobie wspaniałe świadectwa miłości swojej drugiej ojczyzny, a prowadzoną działalnością dał przykład ofiarnej pracy dla jej dobra.

Dziś jego pomięć kultywuje założone w 2002 r. Stowarzyszenie Portius, które propaguje postać i dzieło mieszczanina krośnieńskiego Roberta Wojciecha Portiusa, znakomitego obywatela miasta Krosna, wielkiego kupca i mecenasa sztuki. Stowarzyszenie ma bogaty program swojej działalności, m.in. organizuje cykliczne imprezy kulturalne, rozrywkowe i turystyczne, w tym "Festiwal Wina Węgierskiego im. Roberta Wojciecha Portiusa" w Krośnie.

Prelekcja pana mgra Zbigniewa Ungeheuera przez dwie godziny przykuwała uwagę i zainteresowanie uczestników spotkania prezentowaną postacią oraz niezwykle interesującą działalnością Stowarzyszenia Portius.


09 Mgr Zbigniew Ungeheuer. Fot. M.M. Szafran Mgr Zbigniew Ungeheuer związany zawodowo z budownictwem i w firmach tej branży pełni lub sprawował funkcje kierownicze, a m.in. prezesa zarządu firmy budowlanej, którą od 1992 roku prowadzi wraz z bratem Romanem, pełnił społeczną funkcję prezydenta Krośnieńskiej Unii Przedsiębiorców i Właścicieli Nieruchomości, pracował również w Rzeszowskim Przedsiębiorstwie Robót Elektrycznych na stanowisku kierownika budów, a ponadto pracował w Krośnieńskim Przedsiębiorstwie Budowlanym oraz we własnym biurze projektowym. Jest miłośnikiem tradycji i kultury krośnieńskiej, a z historii Krosna czerpie najlepsze wzory działalności na rzecz swojej "Małej Ojczyzny". Wyrazem tego jest założone z Jego inicjatywy i przy Jego walnym udziale Stowarzyszenie Portius, któremu od początku przewodniczy. W ostatnich wyborach samorządowych został wybrany radnym Rady Miasta Krosna na kadencje 2018-2023. Jest aktywnym działaczem społecznym, organizatorem wielu akcji i imprez środowiskowych, promujących Krosno i region krośnieński, a także rozwijających przyjacielskie kontakty z Węgrami.


   

 
Autorem tego artykułu jest Maria Magdalena Szafran

Zobacz inne artykuły tego autora >>

Aby dodawać komentarze musisz się uprzednio zalogować!

Lista artykułów

Nowości

  1. "Krośnianie wśród Złotych Wychowanków Politechniki Krakowskiej" - prelekcja mgra inż. Romana Kahula - 4 lutego 2025
  2. Uczczenie 162. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego - 22 stycznia 2025 (tylko dla zalogowanych użytkowników)
  3. Tradycyjne "Spotkanie Opłatkowe'2025" Oddziału Krakowskiego SMZK - 7 stycznia 2025
  4. Wizyta Pana Prezydenta Piotra Przytockiego w Oddziale SMZK w Krakowie oraz prelekcja nt. "Plany rozwojowe Miasta Krosna" - 3 grudnia 2024
  5. Galeria fotograficzna promocji albumu Zbigniewa Więcka (tylko dla zalogowanych użytkowników)
  6. "Ze wspomnień konserwatora zabytków - wspomnienia z lat 1972-1990" - prelekcja mgr Zdzisława Gila - 5 listopada 2024
  7. Relacja ze Spaceru pamięci - 31 października 2024
  8. Galeria fotograficzna Spaceru pamięci - 31 października 2024
  9. Relacja z wycieczki do Krakowa na spektakl "Wesele"  - 19 października 2024
  10. Galeria fotograficzna wycieczki do Krakowa na spektakl "Wesele - 19 października 2024
  11. "Zabezpieczanie Kopalni Soli Wieliczka przed zagrożeniem wodnym" - prelekcja prof. dr hab. inż. Andrzeja Goneta
  12. Recenzja książki Adama Krzanowskiego "Historia w pracy drużyn skautowych i harcerskich na ziemiach polskich w latach 1911-1939"
  13. Program działalności Oddziału krakowskiego SMZK w sezonie 2024/2025
  14. Galeria wycieczki autokarowej Klimkówka, Łosie, Bielanka, Szymbark - 6 lipca 2024
  15. Promocja książki Zdzisława Gila "Refleksje konserwatora zabytków" - 26 czerwca 2024
  16. "Z zagadnień najstarszej ikonografii niezachowanych kościołów drewnianych Małopolski Południowej" - prelekcja dr Tadeusza Łopatkiewicza - 4 czerwca 2024
  17. "Pamięci Żydów z Jedlicza oraz osób ratujących ich życie w czasie zagłady" - prelekcja st. ofic. ż.w. Bogdana Jaskółki - 7 maja 2024
  18. "Z zagadnień najstarszej ikonografii niezachowanych kościołów drewnianych Małopolski Południowej" - wykład dra t. Łopatkiewicza - 15 maja 2024
  19. Galeria fotograficzna uroczystości 161. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego - 22 stycznia 2024
  20. Relacja z promocji albumu Zbigniewa Więcka
  21. Galeria fotograficzna promocji albumu Zbigniewa Więcka (tylko dla zalogowanych użytkowników)
  22. Relacja ze Spaceru pamięci - 30 października 2023
  23. Galeria fotograficzna Spaceru pamięci - 30 października 2023 (tylko dla zalogowanych użytkowników)
  24. Jubileusz 50-lecia działalności Oddziału Krakowskiego Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krośnieńskiej - 3 października 2023
  25. Wywiad Doroty Suwalskiej z Tadeuszem Łopatkiewiczem o SMZK - 14 lipca 2023
  26. Relacja z wykładu z okazji 65-lecia SMZK - 14 czerwca 2023
  27. Galeria fotograficzna wykładu „65 lat działalności SMZK” w obiektywie Joanny Łach
  28. Książka Tadeusza Łopatkiewicza dotycząca dziewiętnastowiecznych relacji konserwatorskich o zabytkach Krosna i powiatu
  29. Galeria Walnego Zebrania Sprawozdawczo-Wyborczego SMZK (tylko dla zalogowanych użytkowników)
  30. Relacja filmowa z uroczystej LXIII Sesji Rady Miasta Krosna z okazji Jubileuszu 60-lecia SMZK
  31. Relacja filmowa z referatu dr Tadeusza Łopatkiewicza - Prezesa ZG SMZK na uroczystej Sesji Rady Miasta Krosna z okazji Jubileuszu 60-lecia SMZK
  32. Relacja z Jubileuszu 45-lecia oddziału krakowskiego SMZK - 2 października 2018
  33. Relacja z 45. Spotkania "Na rodzinnej ziemi - Zamek Kamieniec 2018" - 23 września 2018
  34. Uroczysta LXIII Sesja Rady Miasta inaugurująca uroczystości jubileuszu 60-lecia SMZK - 22 września 2018
  35. Promocja VIII tomu Studiów krośnieńskich - 22 września 2018
  36. Wernisaż wystawy "Publikacje książkowe członków SMZK" - 22 września 2018
  37. Władze Stowarzyszenia w XVIII kadencji (2022-2025)
  38. Archiwum newsletterów
  39. Archiwum Aktualności SMZK
Galeria fotograficzna Walnego Zebrania Sprawozdawczo-Wyborczego SMZK - 23 września 2017

Mapa burzowa

Mapa burzowa Polski
kliknij mapę

Prognoza na najbliższe 10 dni >>

Uwaga

Uprzejmie proszę, by wszelkie uwagi dot.
- zawartości witryny,
- zauważonych braków
- pomysłów itp.,
nadsyłać do mnie za pośrednictwem
menu KONTAKT lub na adres
tadeusz@smzk.org

Dziękuję! :-) Administrator witryny


sideBar