Wanda Belcik
Juliusz Ross (1920-1976) – historyk sztuki, publicysta, popularyzator wiedzy o zabytkach sztuki regionu
Jego zainteresowania badawcze koncentrowały się na terenach Polski południowo-wschodniej, dawnych kresach Rzeczypospolitej oraz pograniczu polsko-czeskim i polsko-słowackim. Szereg artykułów dotyczyło związków artystycznych Polski z południowymi sąsiadami oraz sztuki miast ze wspomnianych regionów: Narola, Krosna, Lubaczowa, Rymanowa Zdroju, Krynicy Zdroju i Nowego Sącza. Był pionierem badań nad XIX architekturą uzdrowisk karpackich. Jego zasługą jest obrona unikalnej ,drewnianej architektury centrum iwonickiego zdroju przed niewłaściwym zagospodarowaniem.
Z Krosnem łączyły go nie tylko zainteresowania badawcze, ale także więzy rodzinne. Mimo pobytu w Krakowie zjawiał się tu kilka razy w roku. Angażował się w sprawy miasta i regionu. Uczestniczył w tworzeniu krośnieńskiego Muzeum Regionalnego, wygłaszał prelekcje, uczestniczył w zjazdach, sesjach, sympozjach.
W spuściźnie naukowej J. Rossa, która liczy ponad 60 publikacji, spora część dotyczy zabytków sztuki Krosna. W r. 1957 i 1965 przeprowadził wstępną inwentaryzację zabytków miasta Krosna, która później została zamieszczona w Katalogu zabytków sztuki: województwo krośnieńskie, t. 1 Krosno, Dukla i okolice, Warszawawa 1977 .W uznaniu zasług Miejska Rada Narodowa w Krośnie nadała mu w lipcu 1976 r. tytuł Honorowego Obywatela.
Zmarł w Krośnie 30 września 1976 roku i pochowany został na miejscowym cmentarzu komunalnym.
Zniszczenia wojenne i ochrona zabytków w rejonie Beskidu Niskiego, "Ziemia", t. 32, Warszawa 1948
Problemy krośnieńskiego muzeum regionalnego, 1955
Zabytki sztuki Krosna - ich dzieje i stan obecny, [w:] Ilustrowana monografia powiatu krośnieńskiego, Rzeszów 1957, s. 127-156
Późnogotycki obraz z Wojkówki, "Małopolskie Studia Historyczne", 1958, z. 3-4, s. 108-111
Zabytki Krosna i okolicy, [w:] Ziemia krośnieńska, Kraków 1964, s. 31-48
Z przeszłości Rymanowa Zdroju, 1970
Szkicowniki i rysunki uczniów krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych z podróży po Podkarpaciu w r. 1890, "Sprawozdania z posiedzeń komisji Oddziału PAN w Krakowie", lipiec-grudzień 1965, 1966, s. 442-444
Szkicowniki i rysunki uczniów Szkoły Sztuk Pięknych z podróży po Podkarpaciu w roku 1890, "Zeszyty Naukowe Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie", Kraków 1970, s. 27-31
Przeszłość artystyczna i zabytki sztuki Krosna i okolicy, [w:] Krosno. Studia z dziejów miasta i regionu, t. 1. Kraków 1972, s. 297-345
Stan badań i problem konserwacji ruin zamku w Odrzykoniu, [współautor], [w:] Krosno. Studia z dziejów miasta i regionu, t. 1. Kraków 1972, s. 225-234
Architektura drewniana w polskich uzdrowiskach karpackich (1845-1914), 1973
Krośnieńska "starówka", 1974
Przemiany stylowe kościoła parafialnego w Krośnie od XIV do XX wieku, "Nasza Przeszłość", 1976, t. 46, s.141-152
Kosiek Andrzej, Pożegnanie Juliusza Rossa, "Podkarpacie", 1976, nr 43, s. 5
Laskowski Andrzej, Pamięci Juliusza Rossa, "Obiektyw Jasielski", 1997, nr 3, s. 5
Materiały SMZK
Belcik Wanda, Regionaliści krośnieńscy – informator biograficzny, Krosno 2007, s. 82-83
Artykuł Marii Pudło "Głos sumienia"
"Podkarpacie", R. 23, nr 41 (1135) z 7 października 1992, s. 7
Komentarze