Członkowie i sympatycy Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krośnieńskiej - łącznie 54 osoby - uczestniczyli, w sobotę 21 kwietnia 2018 roku, w wycieczce do Krakowa, której celem było zwiedzenie wystawy prezentującej kolekcję dzieł Stanisława Wyspiańskiego w Muzeum Narodowym, kościoła Franciszkanów i obejrzenie wystaw stałych w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach. Udało się także spotkać z krośnianami na stałe mieszkającymi w Krakowie, zrzeszonymi w krakowskim Oddziale SMZK. Obecny był Prezes Oddziału - dr Stanisław Szafran z małżonką, a kilka dalszych członków tego oddziału realizowało z nami całodniowy program wycieczki.
Zgodnie z planem o godzinie 10:00 rozpoczęliśmy zwiedzanie wystawy w Muzeum Narodowym, która prezentuje blisko 500 z około 900 pozycji zbioru prac Stanisława Wyspiańskiego - jednego z najwybitniejszych twórców polskich - malarza, rysownika, grafika, poety, dramatopisarza, scenografa i reformatora teatru.
Wystawa została podzielona tematycznie i zaprezentowana w oddzielnych salach. Pierwsza z nich to: "U mnie w domu" - przedstawia wizerunki Stanisława Wyspiańskiego z różnych okresów jego życia, portrety dzieci i żony, pamiątki związane z jego pracownią. Dwie kolejne sale to dzieła związane z kościołem Franciszkanów. Kolejna sala - "Historia i pamiątki" - została poświęcona działalności Wyspiańskiego jako miłośnika i konserwatora historycznych pamiątek. Znajdują się tu przerysy ze ścian kościoła Świętego Krzyża, projekty rekonstrukcji witraży i krużganków klasztoru Dominikanów. W sali "Teatr narodu" zostały ukazane niezrealizowane projekty witraży do okien Katedry Lwowskiej, a w sali "Nie Paryż, tylko Kraków" - znane dzieła malarskie i graficzne artysty. Ostatnia sala "Ars-Apollo" wypełniona jest dziełami sztuki użytkowej. Między innymi, są tu meble zaprojektowane do mieszkania Zofii i Tadeusza Żeleńskich oraz elementy artystycznego wystroju krakowskiego Domu Towarzystwa Lekarskiego. Całość wystawy dopełnia sala "Instrumentarium" poświęcona problematyce badań i konserwacji dzieł sztuki, ze szczególnym uwzględnieniem obrazów pastelowych.
Wyjątkowy i niepowtarzalny charakter wystawie nadają konteksty historyczne i związki Stanisława Wyspiańskiego z Krakowem, miastem, z którym związał całe swoje życie i twórczość.
Bezcenne w trakcie zwiedzania ekspozycji były komentarze, wyjaśnienia i omówienia dr Tadeusza Łopatkiewicza.
Pełni wrażeń i podziwu nad różnorodną twórczością artystyczną Stanisława Wyspiańskiego, w której malarstwo, literatura, teatr i rzemiosło artystyczne łączą się w spójną całość "przetworzoną siłą talentu w oryginalny swoisty styl narodowy", poszliśmy do kościoła Franciszkanów.
Przepiękny wiosenny dzień, kwitnące na Plantach kasztanowce, magnolie, forsycje i tulipany dopełniły nasze przekonanie, że Kraków to miasto magiczne.
A w kościele Franciszkanów znowu zachwyt i zaduma. Szczególnie zwróciliśmy uwagę na 5 witraży wykonanych według projektu Stanisława Wyspiańskiego, ukazujących żywioły oraz postaci świętego Franciszka i błogosławionej Salomei. Największe wrażenie wywołuje niezwykły, pełen ekspresji witraż "Bóg Ojciec - Stań się", nazywany także "Bóg Ojciec wydobywający świat z chaosu".
Po zwiedzeniu kościoła Franciszkanów znowu wspólny spacer przez dostojny, kolorowy, radosny, pełny turystów Rynek do Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach, której istnienie zapoczątkował Henryk Siemiradzki, ofiarowując w 1879 roku swój słynny obraz "Pochodnie Nerona".
Galerię, która jest największą w Polsce stałą ekspozycją XIX-wiecznego polskiego malarstwa i rzeźby podziwialiśmy indywidualnie, oglądając dzieła wystawione w 4 salach: Marcelego Baciarellego, Piotra Michałowskiego, Henryka Siemiradzkiego i Józefa Chełmońskiego.
Wyjątkowe, ważne, monumentalne dzieła, które należy znać i mieć w pamięci.
Czas do odjazdu z Krakowa spędzaliśmy spacerując w centrum starego Krakowa, bulwarami nad Wisłą, wpatrzeni w Wawelski Zamek.
Wycieczka doskonała merytorycznie i emocjonalnie, inspirująca, organizatorzy profesjonalni i perfekcyjni.
Fotografie: Krzysztof Urbanek i Tadeusz Łopatkiewicz
