W czwartkowy wieczór, 24 listopada 2011 r. w Czytelni Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej odbyła się promocja książki dra Tadeusza Łopatkiewicza zatytułowanej „Karykatury z teki Stanisława Kochanka. „Podkarpacie” 1970-1973” wydanej przez Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Krośnieńskiej.
Książka, której zrąb główny stanowi reedycja 150 rysunkowych karykatur publikowanych w lokalnym tygodniku, w rubryce „Z teki karykaturzysty”, wyrosła z badawczej pasji autora oraz chęci przypomnienia artysty, który swoją działalnością artystyczną i społeczną w Jedliczu i w Krośnie zapisał się w historii kultury i sztuki regionu.
Na prezentację przybyli członkowie i sympatycy Stowarzyszenia, byli pracownicy redakcji „Podkarpacia”, przedstawiciele instytucji kultury i mediów oraz zaproszeni goście - Jacek Kochanek, syn malarza, z małżonką.
Spotkanie, które prowadziła Wanda Belcik, prezes Stowarzyszenia, rozpoczęło się odczytaniem listów gratulacyjnych od burmistrza gminy Jedlicze adresowanych do autora książki i prezesa organizacji, które odczytała Elżbieta Kochańska, dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej w Jedliczu.
Osobę autora książki przedstawiła prowadząca spotkanie.
Dr Tadeusz Łopatkiewicz, z wykształcenia etnograf, przez niemal 20 lat pracował w państwowej służbie konserwatorskiej, a od 1998 r. zajmuje się administrowaniem systemami komputerowymi. Interesuje się etnografią Karpat, historią, historią sztuki i przeszłością konserwatorstwa zabytków, a w szczególności - początkami inwentaryzacji polskiego zasobu zabytkowego.
Jego zaangażowanie w sprawy Krosna i regionu wyraża się licznymi publikacjami - bibliografia jego prac liczy kilkadziesiąt pozycji, działaniami na rzecz ochrony zabytków architektury i sztuki, a także aktywnością w działalności Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krośnieńskiej, w którym pełni od września br. funkcję wiceprezesa Zarządu Głównego.
„Prezentowana książka to próba scalenia jednego z obszarów artystycznego dorobku Stanisława Kochanka” - powiedziała wymieniając walory publikacji Wanda Belcik. Zawiera starannie opracowaną biografię artysty, pokazuje historię tygodnika „Podkarpacie” we wczesnym okresie jego istnienia. O jej wartości stanowi także załączona bibliografia prac poświęconych malarzowi oraz starannie opracowane indeksy. Należą się zatem wyrazy uznania autorowi publikacji za trud włożony w jej opracowanie oraz za całokształt zabiegów organizacyjnych związanych z jej wydaniem.
Przystępując do prezentacji książki Tadeusz Łopatkiewicz wskazał motywy, którymi kierował się podejmując się przygotowania książki.
„Chęć przypomnienia cyklu cennych karykatur Stanisława Kochanka publikowanych na łamach „Podkarpacia” i osoby samego artysty nieobecnego w leksykonach artystów polskich i w tematycznych syntezach tematycznych” to powód główny. Inne to konieczność zweryfikowania błędnych opinii pojawiających się w publikacjach prasowych, wreszcie opracowanie pełnego biogramu malarza.
Tadeusz Łopatkiewicz omówił ważniejsze fakty z życia Stanisława Kochanka podkreślając jego działania artystyczne, społeczne i kulturalne wśród mieszkańców Krosna. Przedstawił współpracę malarza z redakcją „Podkarpacia” wymieniając kolejnych redaktorów naczelnych pisma, członków kolegium redakcyjnego uwiecznionych karykaturami. Nie tylko karykatury wiązały Kochanka z czasopismem, projektował również winiety do bloków tematycznych, przerywniki i ozdobniki do numerów świątecznych. Był poza tym zawsze oczekiwanym gościem w redakcji.
O swoich karykaturach mówił tak: „Karykatura może być przyjemna, śmieszna, a w najgorszym razie - złośliwa aż do groteski. Czasem bywa bardzo pochlebna... Ja uprawiam, można to nazwać „średnią” karykaturę, ale pochlebiam sobie, że potrafię być i bardzo złośliwy, przez co nieraz napytałem sobie biedy.
Karykaturowanie znanych i mniej znanych ludzi jest dla mnie odskocznią od codziennych trosk, przyjemnością, rozrywką. Portreciki rysuję zwykle ołówkiem, ale zanim wezmę go w rękę staram się model bliżej poznać. Rysy proporcjonalnie małe - zmniejszam, charakterystyczne, wyraźne - podnoszę i uwypuklam. W tym cała sztuka”.
T. Łopatkiewicz zwrócił uwagę na obiektywizm wyborów dokonywanych przez malarza i redakcję wyrażający się plejadą profesji od członków władz partyjnych po sprzedawców i pracowników fizycznych. Zilustrował to licznym przykładami wyświetlając w powiększeniu karykatury pracowników „Podkarpacia”, członków Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Krośnieńskiej i innych wybranych osób. Na koniec omówił problemy edytorskie wynikłe z „gazetowej genealogii” prezentowanych w książce karykatur, które poddane być musiały oczyszczeniu ze skaz papieru, plam farby drukarskiej i różnych błędów technologicznych druku. Pokazał na wybranych przykładach w jaki sposób drukarze radzili sobie z rysunkami Kochanka przy ówczesnej technice składu.
Po wystąpieniu T. Łopatkiewicza wspomnieniami o lekcjach rysunku prowadzonych przez Stanisława Kochanka w Domu Kultury Górnika-Naftowca podzielił się Zbigniew Ungeheuer, który poruszył także sprawę likwidacji nazwy ulicy imieniem artysty, a także z wdzięcznością mówił o spotkaniu z malarzem w latach dziewięćdziesiątych.
W imieniu męża i własnym podziękowania za książkę, organizację spotkania, a tym samym upamiętnienie S. Kochanka złożyła autorowi i Stowarzyszeniu Miłośników Ziemi Krośnieńskiej Bogusława Kochanek.
Spotkanie promocyjne było okazją do nabycia książki i rozmów o tak nieodległej przeszłości artystycznej i kulturalnej Krosna, którą reprezentował bardzo ceniony w środowisku Stanisław Kochanek (1905-1995).
Fotografie: Kinga Uliasz
Zobacz też galerię fotografii >> ze spotkania promocyjnego książki (tylko dla zalogowanych)
Wysłuchaj audycji Polskiego Radia Rzeszów poświęconego S. Kochankowi i prezentowanej książce
Portal Krosno24.pl >>
Krośnieńska Biblioteka Publiczna >>
Urząd Gminy w Jedliczu >>
Kosiek Andrzej, Stanisław Kochanek redivivus, "Croscena. Krośnieńska Scena Kultury", 2011, nr 95, s. 12-14