Andrzej Kosiek

50 lat służymy Krosnu i regionowi

Aktywna obecność naszej korporacji w mieście i regionie trwa nieprzerwanie pół wieku. „Złoty jubileusz” Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krośnieńskiej daje okazję, aby przypomnieć, iż jesteśmy najstarszą spośród wszystkich obecnie czynnych organizacji społeczno-kulturalnych w regionie. Stowarzyszenie powstało na fali przemian po wydarzeniach Października 1956 r. dzięki aktywności, jaką wtedy wykazała się grupa działaczy. Także aktywność kolejnych szeregów członkowskich rozmiłowanych w „małej ojczyźnie”, mocno z nią związanych mentalnie i emocjonalnie, sprawia, iż od dwóch pokoleń nieprzerwanie i z sercem pracujemy na jej rzecz.

Nasza organizacja (do 1973 Stowarzyszenie Przyjaciół Ziemi Krośnieńskiej) wyrasta swymi korzeniami i równocześnie czerpie żywotność z gleby, którą są szeroko pojęte tradycje regionu. Aktualnie zrzeszamy ok. 550 członków. Działają oni nie tylko w oddziale macierzystym w Krośnie. Poprzez oddziały terenowe obecni jesteśmy także od szeregu lat w 4. dużych ośrodkach kraju - Krakowie (1973), Warszawie (1974), Wrocławiu (1992) i Lublinie (2000). Naszą rolą jest podtrzymywanie więzi krośnian z miejscem ich urodzenia,  z „krajem lat dziecinnych”. Staramy się ponadto wychodzić naprzeciw zainteresowaniom społecznym, wnosząc kulturotwórczy wkład w najnowsze dzieje miasta i okolicy. Swoim profilem obejmujemy głównie różne zagadnienia z zakresu nauki, kultury i sztuki; również w mniejszym stopniu gospodarki regionu. Tym samym - podejmując szereg prób owocnej dla środowiska pracy społecznej - spełniamy istotne zadania animatorów życia kulturalnego.

Jednym z podstawowych zadań organizacji jest popularyzacja i budzenie zainteresowań przeszłością najbliższej okolicy, prezentacja sylwetek osób zasłużonych oraz postaci godnych uwagi, lecz zapomnianych. Realizacji celów programowych służą różne formy działalności (odczyty, sesje, narady, wystawy, wycieczki krajoznawcze, dyskusje, współpraca z władzami, instytucjami, organizacjami). Jako miłośnicy współpracujący także ze szkołami staramy się wpływać na wychowanie młodzieży, ożywczo pobudzać i kształtować jej zainteresowania regionem.

Stowarzyszenie nawiązuje również do współczesności, zwraca uwagę na zmiany, odnotowuje aktualne osiągnięcia, które zachodzą czy pojawiają się w różnych dziedzinach życia. W miarę swoich sił i umiejętności służymy pomocą w zakresie opieki nad zabytkami, ich konserwacji, rejestrujemy dawne i aktualne doświadczenia historyczne oraz w każdy możliwy sposób współdziałamy na rzecz podnoszenia poziomu życia kulturalnego i gospodarczego Krosna oraz okolicy, głównie w granicach powiatu.

Ważnym fragmentem działalności naszej organizacji jest systematyczne pomnażanie dorobku wydawniczego, gdyż w dokumentowaniu przeszłości wyraża się nasza istotna służba na rzecz społeczeństwa.

* * *

Centralne uroczystości związane z 50. rocznicą działalności Stowarzyszenia odbyły się w dniach 27-28 IX 2008 r. Patronat honorowy nad nimi objęły władze Krosna - prezydent Piotr Przytocki i przewodniczący Rady Miasta Stanisław Słyś oraz powiatu krośnieńskiego - starosta Jan Juszczak i przewodniczący Rady Powiatu Kazimierz Krężałek.

Na program obchodów złożyły się cztery powiązane z sobą części, z których każda miała inny wymiar i charakter.

 27 IX (godz. 10.00) rozpoczęła je XXXI Uroczysta Sesja Rady Miasta Krosna w auli Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej (zob. relację video >>). Jej obrady otworzył S. Słyś, który powitał przedstawicieli władz państwowych, samorządowych województwa podkarpackiego, powiatu krośnieńskiego i miasta Krosna, jak również gospodarzy obiektu i wielu zaproszonych gości. Wśród gości obecny był m.in. ks. prał. Tadeusz Szetela, Honorowy Obywatel miasta Krosna.

W części wstępnej informację „50 lat SMZK”, która była zarysem historii, przedstawił prezes Marian Terlecki, kierujący organizacją od kilkunastu lat (zob. relację video >>). Także grono społeczników uhonorowano odznaczeniami i wyróżnieniami państwowymi, resortowymi i lokalnymi.

Z rąk wicewojewody podkarpackiego Małgorzaty Chomycz i senatora Rzeczypospolitej Polskiej Stanisława Piotrowicza Krzyże Zasługi odebrali: Andrzej Prugar (Złoty) i Tadeusz Łopatkiewicz (Srebrny). Następnie przedstawiciele władz państwowych przyznaną przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej” wręczyli 9. społecznikom z Krosna (Zdzisław Gil, Andrzej Kosiek, Stanisław Pomprowicz, Stanisław Steliga, Halina Tenerowicz, Maciej Zborowski; wcześniej takie odznaczenia otrzymali Marian Terlecki i Zbigniew Więcek), Krakowa (Artur Bęben), Lublina (Leon Ginalski) i Wrocławia (Antoni Chojcan).

Równocześnie prezes M. Terlecki odebrał z rąk prezydenta P. Przytockiego medal „Za zasługi dla Krosna”, a od starosty J. Juszczaka pamiątkowy grawerton, który w uznaniu dla Stowarzyszenia przekazały władze powiatu. Prezydent Krosna i Przewodniczącego Rady Miasta Krosna wręczyli licznej grupie długoletnich i zasłużonych działaczy okolicznościowe listy gratulacyjne oraz pamiątkowe znaczki z herbem miasta. Wykonany w związku z jubileuszem medal pamiątkowy otrzymali też reprezentanci władz lokalnych, krośnieńscy radni, przedstawiciele szeregu współpracujących instytucji oraz 60. działaczy korporacji.

Podczas sesji Stowarzyszenie odebrało liczne wyrazy uznania, laudacje i gratulacje od wielu organizacji i instytucji kultury. Na koniec P.Przytocki zaprezentował „Strategię rozwoju miasta Krosna na lata 2004-2013”, którą uchwaliła Rada Miasta Krosna (2004). W ramach ciekawego pokazu multimedialnego omówił konkretne (zrealizowane i zaplanowane) działania miasta w takich obszarach strategicznych jak: Ład przestrzenny - Przedsiębiorczość - Sfera społeczna - Ekologia - Wizerunek.

Tego dnia po południu (godz. 15.00) rozpoczęło się tradycyjne Spotkanie „Na rodzinnej ziemi 2008”. Organizowane corocznie przyjacielskie spotkanie przedstawicieli pięciu oddziałów Stowarzyszenia tym razem miało miejsce w Krościenku Wyżnym, skąd wywodził się dr nauk med. Antoni Lorens (1888-1962), jeden z głównych inicjatorów i projektodawców korporacji przed półwieczem. Jego uczestnicy, zapoznawszy się najpierw z dawnym zespołem dworskim (inf. o nim Zdzisław Gil), przybyli następnie do Szkoły Podstawowej. W sali z malarstwem miejscowego artysty Tadeusza Marszałka wysłuchali ciekawej prelekcji „Z przeszłości Krościenka Wyżnego” (dr Edward Marszałek), a rzeczową relację dotyczącą aktualnych problemów gminy, która ostatnio odnotowała znaczące sukcesy (m.in. w 2005 r. tytuł najlepszej gminy w kraju) przedstawił wójt Jan Kuźnar. Miłośnicy regionu (łącznie 126 uczestników) obejrzeli też ekologiczny program artystyczny, który wykonali uczniowie szkoły.

Zwiedziwszy następnie kościół parafialny pw. św. Marcina, o którym interesująco,  z zaangażowaniem i troską opowiadał miejscowy proboszcz ks. Jan Szpunar oraz prowadzoną przez Zofię Przybyłę wiejską Izbę Muzealną, trzecią w powiecie (po Zyndranowej i Jaszczwi), powrócili do szkoły, aby wspólnie z gospodarzami spożyć spóźniony lunch, podzielić się wrażeniami, wymienić doświadczenia i wznieść toast za dalszą pomyślność.

* * *

28 IX (godz. 10.30), w związku z kończącą się obecnie statutową kadencją władz, Stowarzyszenie odbyło Walne Zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze, które obradowało w sali konferencyjnej Urzędu Miasta przy ul. Staszica (zob. relację video >>). Po wykonaniu wymaganych procedurą czynności, wysłuchano sprawozdań z działalności (2005-08) i udzielono absolutorium ustępującemu Zarządowi Głównemu.

W dyskusji zabrał głos m.in. przewodniczący Rady Miasta S. Słyś. W imieniu władz komunalnych dziękował Stowarzyszeniu za promocję oraz propagowanie Krosna i regionu. Pochwalił dawną jego inicjatywę – hejnał (1972), który obecnie emitowany jest codziennie z wieży kościoła farnego. Poinformował również, że aktualnie Rada dąży (m.in. z członkami Stowarzyszenia) do ustalenia „umownej” daty lokacji miasta, że pracuje nad przygotowaniem insygniów miasta (pieczęć, klucz) oraz współpracuje nad uznaniem wizerunku Matki Bożej Murkowej czczonego w kościele oo. Franciszkanów patronką i opiekunką Krosna (trwa procedura tej intencji, która ma oprzeć się o decyzję Stolicy Apostolskiej). Zaznaczył, że zapowiedziana koronacja obrazu M. B. Murkowej (VI 2010) i przyjęcie Jej za Patronkę miasta ma być połączone z ufundowaniem chorągwi Krosna z wizerunkiem M. B. Murkowej.

Zebranie podjęło szereg uchwał; dokonano też wyboru nowych władz korporacji na najbliższe trzy lata. Zarządem Głównym (25 osób) kieruje obecnie Prezydium (7 osób) w składzie: Marian Terlecki (prezes), Stanisław Steliga i Halina Tenerowicz (wiceprezesi), Andrzej Kosiek (sekretarz), Irena Farska (skarbnik) oraz Andrzej Prugar i Maciej Zborowski (członkowie). Na czele Głównej Komisji Rewizyjnej (3 osoby) stanęła Teresa Sznajder.

Tego samego dnia (godz. 18.00) członkowie Stowarzyszenia, ich rodziny i zaproszeni goście uczestniczyli w uroczystym jubileuszowym koncercie galowym. Z udziałem zespołów zagranicznych i miejscowych odbył się on w sali widowiskowej Regionalnego Centrum Kultur Pogranicza w Krośnie i trwał dwie godziny (zob. relację video >>).

Wystąpiły trzy zespoły chóralne z zagranicy: Koszycki Chór Nauczycielski (Słowacja - dyr. Jan Hrubovčák), spontanicznie oklaskiwany za żywe tańce Zespół Folklorystyczny „Zemplin” z Michaloviec (Słowacja - choreograf Peter Cicák; kierownik kapeli L’ubomir Buraš) oraz wykonujący profesjonalnie trudne technicznie utwory Chór Kameralny im. Mychajła Werbytskiego ze Stryja (Ukraina - dyr. Igor Mychajliw).

Obok Zespołu Tańca Ludowego „Pogórzanie” z podkrośnieńskiej Głowienki (choreograf Małgorzata Machnik), który wykonał wiązankę tańców krośnieńskich, Krosno godnie i bardzo korzystnie reprezentowały: Chór Mieszany „Echo” (dyr. Mariola Waliszko-Rybczak), W drugiej części koncertu młodzież tej Szkoły (orkiestra smyczkowa i chór mieszany) wykonała „Suitę Krośnieńską” w 10. obrazach, która była ciekawą i udaną stylizacją dawnej lokalnej muzyki ludowej.

Finałowym akcentem koncertu, który słowem wiązała Mariola Waliszko-Rybczak, było obdarowanie osób prowadzących zespoły medalami pamiątkowymi i kwiatami. Natomiast licznie przybyła publiczność nagrodziła mocnymi brawami orkiestrę i zjednoczone pięknymi głosami zespoły chóralne. Na koniec potężnie i imponująco zaprezentowały one utwór „Jeszcze jeden mazur dzisiaj”.

Fot. Zdzisław Gil

Zobacz też dwa fotoreportaże z Jubiluszu 50-lecia Stowarzyszenia, autorstwa Zdzisława Gila oraz Zbigniewa Więcka
Z uroczystości jubileuszowych dostępne są także trzy nagrania wideo (ponad 65 minut), autorstwa Pana Grzegorza Skwary. Zobacz niżej:
Zobacz też - Władze Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krośnieńskiej w półwieczu
Zobacz też - artykuł A. Kosieka "Jubileusz" (dot. jubileuszu 40-lecia SMZK)

	Adobe Flash Player not installed or older than 9.0.16!
	Uroczysta Sesja Rady Miasta Krosna z okazji pięćdziesięciolecia Stowarzyszenia Autor: Grzegorz Skwara - www.7dni.info czas nagrania: 28'42
	Adobe Flash Player not installed or older than 9.0.16!
	Przemówienie Mariana Terleckiego - Prezesa SMZK na uroczystości pięćdziesięciolecia Stowarzyszenia Autor: Grzegorz Skwara - www.7dni.info czas nagrania: 17'41
	Adobe Flash Player not installed or older than 9.0.16!
	Uroczysty koncert z okazji pięćdziesięciolecia Stowarzyszenia Autor: Grzegorz Skwara - www.7dni.info czas nagrania: 18'48