S p r a w o z d a n i e z d z i a ł a l n o ś c i
Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krośnieńskiej
w roku 2010
W roku 2010 Stowarzyszenie realizowało zadania statutowe w zakresie upowszechniania wiedzy historycznej o regionie, wydawnictw, kontaktów i współpracy z różnymi instytucjami oraz spraw organizacyjnych.
Upowszechnianie problematyki regionalnej
Przygotowane zostały wykłady na temat historii Krosna i regionu. W związku z planowaną na czerwiec koronacją obrazu Matki Boskiej Murkowej, zaprezentowano kilka tematów z historii kościoła OO. Franciszkanów:
- "Kościół OO. Franciszkanów w Krośnie. Historia i zabytki" - w lutym - wygłosił w kościele OO. Franciszkanów dr Piotr Łopatkiewicz,
- "Kościół franciszkański w Krośnie w okresie zaborów. Z problematyki konserwatorskiej" - zaprezentowany przez dr Tadeusza Łopatkiewicza w marcu,
- "Krośnieńskie kościoły na starych pocztówkach ze szczególnym uwzględnieniem kościoła franciszkańskiego" - omówił mgr Zbigniew Więcek w maju,
- "Matka Boska Murkowa - patronka Krosna" - wygłosił mgr Andrzej Kosiek w czerwcu.
Poza wymienionym cyklem odbyły się jeszcze inne wykłady, a mianowicie:
- "Prof. dr hab. Stanisław Grochmal. Życie, dorobek naukowy i działalność społeczna" - przedstawił syn profesora mgr Kazimierz Grochmal z Krakowa w kwietniu,
- "Krosno odkryte na nowo" - temat omówił mgr Zdzisław Gil w październiku,
- "Krośnieńskie analekta konserwatorskie z drugiej połowy XIX wieku" - wygłosił dr Tadeusz Łopatkiewicz w listopadzie,
- "Z dziejów zakładu wychowawczego w Miejscu Piastowym - rzecz o ludziach i ich dziełach" - omówił mgr Jan Lusznia w grudniu.
Ostatniemu tematowi towarzyszyła wystawa oryginalnych widokówek, fotografii, druków, medali z różnych okresów. Eksponaty te, pochodzące ze zbiorów mgr Zbigniewa Więcka, obrazowały działalność zakładu wychowawczego.
Członkowie naszego Zarządu wygłosili dwa wykłady w Oddziale w Krakowie. Były to:
- "Krosno odkryte na nowo" - temat omówił mgr Zdzisław Gil,
- "O Jedliczu i około Jedlicza" - wygłosił mgr Zdzisław Łopatkiewicz, prezentując równocześnie książkę swojego autorstwa pod tym samym tytułem.
Duży oddźwięk miała prezentacja wspomnianej książki Zdzisława Łopatkiewicza, zorganizowana przez Stowarzyszenie wspólnie z Krośnieńską Biblioteką Publiczną w styczniu 2010 r. Licznie zebranych słuchaczy autor zapoznał z wieloma wątkami tej obszernej, liczącej ponad 400 stron pracy. Wydała ją Gminna Biblioteka Publiczna im. Kaspra Wojnara w Jedliczu z dotacji Gminy Jedlicze. W przedmowie do tej książki prof. zw. dr hab. Władysław Lubaś podkreślił: "Zdzisław Łopatkiewicz napisał "o Jedliczu" książkę niezwykłą. Zadziwi ona czytelników z wielu powodów. Ci dociekliwsi zauważą od razu nieprzebrane bogactwo źródeł, którymi się Autor posłużył (…). Zawodowych badaczy przeszłości może zadziwić też ogrom wiedzy regionalistycznej i umiejętności warsztatowych (…)".
Zostały przygotowane dwa tradycyjne spotkania, które Stowarzyszenie organizuje od wielu lat. Pierwsze to Spotkanie Noworoczne członków i sympatyków w dniu 21 stycznia 2010 r, w czasie którego przedstawiono informacje o działalności w minionym roku i zamierzeniach na nowy okres. Były kolędy, opłatek, wypowiedzi gości i uczestników oraz kolacja. Życzenia noworoczne członkom Stowarzyszenia przekazali: Przewodniczący Rady Miasta Stanisław Słyś, Przewodniczący Rady Powiatu Krośnieńskiego Kazimierz Krężałek, Zastępca Prezydenta Miasta Krosna Bronisław Baran.
Spotkanie noworoczne przygotował zespół w składzie: przewodnicząca Halina Tenerowicz, członkowie: Krystyn Błażejewski, Helena Chodorowska, Stanisław Lorens, Stanisław Steliga.
Drugie, to spotkanie wrześniowe przedstawicieli naszych oddziałów z Krakowa, Lublina, Warszawy, Wrocławia, Krosna pod nazwa "Na rodzinnej ziemi". Przypomnieliśmy naszym gościom Gminę Korczyna. Program, przygotowany przez Stowarzyszenie i Urząd Gminy, przy bezpośrednim udziale Wójta mgr Jana Zycha, obejmował zwiedzanie Komborni, Korczyny, Podzamcza i Węglówki. Uczestnicy spotkania zwiedzili w Komborni wyremontowany przez obecnego właściciela zabytkowy zespół dworsko-parkowy, w Korczynie - neogotycki kościół parafialny, obecnie sanktuarium św. biskupa Józefa Sebastiana Pelczara, który w maju został ogłoszony Patronem Powiatu Krośnieńskiego. O sanktuarium i życiu świętego opowiedział ks. prałat Edward Sznaj, proboszcz parafii. W Węglówce zapoznano się z historią cerkwi greckokatolickiej obecnie kościołem i historią kopalni ropy naftowej. W Węglówce zabrali głos między innymi przedstawiciele Oddziałów: prezes Leon Ginalski z Lublina, prezes Stanisław Szafran z Krakowa i wiceprezes Czesław Urbanik z Warszawy. Specjalne listy nadesłali prof. dr hab. Andrzej Gładysz z Wrocławia i prof. dr hab. Zdzisław Gonet z Puław.
W liście do Przewodniczącego Rady Gminy Władysława Pelczara, Zarząd Stowarzyszenia napisał, że spotkanie, dzięki któremu mogliśmy zapoznać się z dorobkiem kulturowym i historią Gminy Korczyna, a także z widocznymi osiągnięciami lat ostatnich, uczestnicy w liczbie ponad 100 osób, ocenili jako bardzo miłe i satysfakcjonujące przeżycie.
Program spotkania przedstawicieli oddziałów i realizację zapewnił zespół w składzie: przewodniczący Stanisław Steliga, członkowie: Józef Bielański, Helena Chodorowska, Zdzisław Gil, Marek Jędrzejczyk, Andrzej Kosiek, Stanisław Lorens, Tadeusz Łopatkiewicz, Teresa Sznajder, Ewa Tomkiewicz, Andrzej Prugar, Maciej Zborowski.
W 2010 roku odbyły się dwie wycieczki. Pierwsza Krosno- Przemyśl w dniu 20 maja z udziałem 48 uczestników, którzy zwiedzili Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej, kościoły, Zamek, podziwiali panoramę miasta z Kopca Tatarskiego. Wiele informacji z historii miasta przekazywał przewodnik Jan Podolski. Dla uczestników wycieczki został opracowany przez Stanisława Steligę informator, zawierający najważniejsze fakty z dziejów Przemyśla wraz z mapą trasy i planem miasta.
Druga wycieczka: Krosno - Rożniawa - Krasna Horka - Koszyce odbyła się 19 sierpnia. Uczestnicy zwiedzili m.in. Jaskinię Domica w Parku Narodowym Słowackim Krasie, która w 1995 r. została wpisana na listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości.
Wycieczki były przygotowane przez zespół w składzie: przewodniczący Stanisław Steliga, członkowie: Helena Chodorowska, Mieczysław Fejkiel, Halina Tenerowicz. Kierownikiem wycieczek był Stanisław Lorens.
Łącznie zorganizowano w minionym roku 13 imprez, w tym 8 wykładów, 1 prezentację książki, 2 spotkania i 2 wycieczki.
Wydawnictwa
Ważny odcinek pracy Stowarzyszenia stanowiły wydawnictwa. W minionym roku zakończone zostały wszystkie sprawy związane z wydaniem V tomu "Krosno. Studia z dziejów miasta i regionu". Zadanie to wprowadzano do planów dwukrotnie, ale dopiero przy końcu ubiegłego roku udało się je sfinalizować. Książka, zawierająca 16 artykułów i 1 recenzję, o objętości ponad 600 stron, będzie przedstawiona na specjalnej promocji na początku lutego 2011 roku.
Przy udziale Stowarzyszenia, Zbigniew Więcek przygotował i wydał album pt. "Krośnieńskie kościoły na starych pocztówkach i fotografiach". Zawiera on łącznie 81 reprodukcji z różnych okresów, w tym pierwszą widokówkę krośnieńską z 1898 roku.
W planach Stowarzyszenia było również wydanie bibliografii artykułów autorstwa członków Stowarzyszenia, publikowanych na łamach tygodnika "Podkarpacie" i "Nowe Podkarpacie". Materiał przygotowała Wanda Belcik, jednak brak środków nie pozwolił na wydanie tej pozycji. Z tego powodu nie podjęto też wydania reprintu I tomu "Krosno. Studia z dziejów miasta i regionu".
Podkreślenia wymagają liczne inicjatywy wydawnicze, podejmowane przez naszych członków indywidualnie.
Kontakty. Współpraca
Zarząd utrzymywał kontakty z władzami samorządowymi, firmami, instytucjami kultury, szkołami. Z udziałem przedstawicieli Stowarzyszenia odbyło się XIII i XIV Forum Organizacji Pozarządowych w Krośnie; uczestniczyła w nich wiceprezes Halina Tenerowicz.
Ważnym wydarzeniem dla środowiska i członków Stowarzyszenia były obchody 20-lecia Muzeum Rzemiosła w Krośnie. Przed laty wielu członków Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krośnieńskiej wspierało organizowanie tej placówki. Z tej okazji Muzeum wyróżniło Stowarzyszenie i kilku jego członków okolicznościowym medalem. Otrzymali je Ewa Cisowska, Zdzisław Gil, Andrzej Kosiek, Stanisław Steliga, Zbigniew Więcek.
Stowarzyszenie jest współorganizatorem Krośnieńskiego Konkursu Literackiego, który od 11 lat ogłasza corocznie Krośnieńska Biblioteka Publiczna. Uroczyste wręczenie nagród kolejnej edycji konkursu miało miejsce 15 grudnia. Jury konkursu wybrało do nagrody Stowarzyszenia pracę Katarzyny Szarek z Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 w Krośnie. Nagrodę wręczył sekretarz Stowarzyszenia Andrzej Kosiek.
Z wydarzeń ponadlokalnych warto wymienić udział członka Zarządu Wandy Belcik w IX Kongresie Regionalnych Towarzystw Kultury w Kielcach (24-26 września).
Działalność Stowarzyszenia wspierały władze samorządowe, jednostki kultury, firmy. W ubiegłym roku pomocy udzielali: Prezydent Miasta Krosna, Starosta Krośnieński, Wójt Gminy Korczyna, Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo w Warszawie - Oddział w Sanoku, Krośnieńska Biblioteka Publiczna, Muzeum Podkarpackie, Muzeum Rzemiosła, Regionalne Centrum Kultur Pogranicza, Muzeum Historyczne - Pałac w Dukli, Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu, Wydawnictwo "Ruthenus" Rafała Barskiego.
Sprawy organizacyjne
W ciągu ubiegłego roku wstąpiło do Stowarzyszenia 17 członków, wzrost ten nastąpił tylko w Krośnie, natomiast w oddziałach, z wyjątkiem Lublina, ma miejsce spadek liczebności członków. Oddziały nie notują nowych przyjęć od kilku lat, mimo podejmowanych prób zainteresowania Stowarzyszeniem studentów pochodzących z Krosna i regionu. Trzeba nadmienić, że w Krośnie część członków nie uczestniczy w życiu Stowarzyszenia i nie opłaca składek.
W roku 2010 Zarząd Główny odbył 7 posiedzeń, w czasie których omawiano ponad 20 tematów istotnych dla działalności statutowej i liczne sprawy bieżące.
Od 2009 roku Stowarzyszenie posiada stronę internetową: www.smzk.org.pl, której administratorem jest dr Tadeusz Łopatkiewicz. Strona jest systematycznie wzbogacana o liczne informacje z działalności Stowarzyszenia.
15 stycznia 2011 rok Marian Terlecki