5 listopada 2024 r. odbyło się w sali wykładowej Wydziału Wiertnictwa, Nafty i Gazu AGH drugie w bieżącym 52. sezonie pracy spotkanie Oddziału Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krośnieńskiej w Krakowie. Prezes Oddziału dr inż. Stanisław Szafran otwierając spotkanie powitał zebranych oraz Gościa z Krosna pana mgra Zdzisława Gila, który wielokrotnie w przeszłości bywał na spotkaniach Krośnian w Krakowie, a w prowadzonych prelekcjach wzbogacał uczestników swoją wiedzą o zabytkach Ziemi Krośnieńskiej i doświadczeniami z prac konserwatorskich.
Miłym akcentem rozpoczynającym spotkanie było złożenie pięknych i serdecznych życzeń panu dr hab. inż. Czesławowi Rybickiemu z okazji jubileuszowych 75 tych urodzin, a gromkie "Sto lat" i okazjonalny tort urodzinowy wprowadziły wszystkich w pogodny nastrój.
Pan płk Marek Kołacz przekazał informację o dwóch wystawach czynnych w bibliotekach uczelni krakowskich:
- W Bibliotece Główne AWF w Krakowie czynna jest od 30 września 2024 r. wystawa pt. "Kasper Wojnar, działacz niepodległościowy literat, legionista i żołnierz odrodzonego Wojska Polskiego". Wystawa została zorganizowana przez: Małopolski Zarząd Wojewódzki ZŻWP, Akademię Wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie oraz Bibliotekę im. Kaspra Wojnara w Jedliczu. Zamkniecie wystawy nastąpi 12 listopada 2024 r.
- W Bibliotece Głównej AGH w Krakowie czynna jest od 17 października 2024 r. wystawa zorganizowana z okazji 230 rocznicy Insurekcji Kościuszkowskiej pt. "Tadeusz Kościuszko - inżynier wojskowy". Wystawa czynna będzie do 31 grudnia 2024 r.
Programowym tematem spotkania była prelekcja Pana mgra Zdzisława Gila pt. "Ze wspomnień konserwatora zabytków - wspomnienia z lat 1972-1990". Prelegent referując prezentowany temat nawiązał do wydanej w bieżącym roku swojej książki pt. "Refleksje konserwatora zabytków" poświęconej, jak stwierdził we wstępie Autor "…pamięci swoich Przełożonych z Krosna i Warszawy, Kolegów Pracowników, Księży oraz wszystkim wymienionym tam Osobom, które miały wkład w ratowaniu dóbr kultury na Podkarpaciu… Jest to w pewnym sensie zadośćuczynienie z mojej strony za okazaną mi pomoc i życzliwość w sprawowaniu przez prawie 19 lat opieki nad zabytkami Podkarpacia".
W toku prelekcji autor przywoływał ludzi, którzy go otaczali w rodzinie i pracy zawodowej, zdarzenia w których uczestniczył i dzieła, którym swoją pracą nadawał nowe "życie". Swoje wspomnienia i komentarze ilustrował bogatym zestawem fotografii czarno-białych i kolorowych, ludzi pracujących w opisywanym czasie w trudnej sferze ratowania i konserwacji zabytków, ich pasje, determinacje i poświęcenie. Prelegent z uwagą opisywał ratowane zabytki i kunszt pracy konserwatorskiej, pokazując zarówno prace i sukcesy własne, a także swoich współpracowników, na co zwraca uwagę recenzent książki prof. Franciszek Midura. Recenzent książki podkreślił również pasję i oddanie w pracy konserwatorskiej pana mgra Zdzisława Gila oraz jego rozważne decyzje podejmowane w nadzorze konserwatorskim pisząc: "…Jako osoba nadzorująca przez wiele lat działalność muzealną oraz niektórych służb konserwatorskich (zastępca Generalnego Konserwatora Zabytków, a później kierownik Państwowej Służby Ochrony Zabytków) doceniałem odwagę i stanowczość Zdzisława Gila jako konserwatora zabytków, przy równoczesnej jego trosce o wszystkie dziedziny naszego dziedzictwa, w tym dwory, cerkwie, kościoły, kapliczki i wszelkiego rodzaju budownictwo drewniane, tak charakterystyczne dla Podkarpacia".
Uczestnicy spotkania z uwagą śledzili przekazywane treści prelekcji, przeglądając zmieniające się obrazy wspominanych postaci, a także zabytkowych dzieł sztuki oraz ratowanych obiektów rezydencjonalnych i sakralnych, które ze względu na ograniczone ramy tej notatki trudno szerzej opisywać.
Mgr Zdzisław Gil - absolwent Liceum Technik Plastycznych w Kielcach, a następnie Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. M. Kopernika w Toruniu, specjalizujący się w zakresie konserwatorstwa i zabytkoznawstwa. W 1972 r. rozpoczął pracę zawodową w służbie konserwatorskiej w Rzeszowie, a w latach 1975-1990 na stanowisku Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Krośnie. Od 1981 r. był zatrudniony w Muzeum Podkarpackim w Krośnie. W czasie pracy w służbie konserwatorskiej nadzorował remonty zabytkowych obiektów w Krośnie i regionie, zajmował się ochroną cerkwi i zabytkowych cmentarzy, a także należał do inicjatorów odnowy cmentarzy wojennych na Podkarpaciu. W realizacjach konserwatorskich pracował zespołowo lub samodzielnie, prowadził konserwację ikon w prawosławnych cerkwiach i uczestniczył w konserwacji polichromii ściennych wielu cerkwi. Jego dziełem są również prace konserwatorskie przy kamiennych kapliczkach oraz przy zabytkach wykonanych z żelaza i nagrobkach na cmentarzach. Od 1985 r. prowadzi badania nad architekturą rezydencjonalną na terenie Podkarpacia, a budownictwo dworskie, sakralne, a także ochrona zabytków i dzieł sztuki regionu krośnieńskiego były tematem wielu jego opracowań, prelekcji, artykułów i publikacji książkowych. Uprawia również malarstwo pastelowe tworząc najczęściej pejzaże swoich okolic oraz Beskidu Niskiego i Bieszczadów. Uczestniczył w licznych plenerach, a swoje obrazy prezentował na wystawach indywidualnych i zbiorowych. Jest członkiem Stowarzyszenia Historyków Sztuki, warszawskiego Okręgu ZPAP - Polska Sztuka Użytkowa oraz aktywnym działaczem Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krośnieńskiej.