Adam Krzanowski

Stanisław Pomprowicz - nestor krośnieńskich bankowców

Z prawej Ignacy Pomprowicz, Rzym 1947 r. Stanisław Pomprowicz urodził się 18 maja 1925 roku w Twierdzy k. Frysztaka pow. Strzyżów, w rodzinie kolejarza Ignacego i Heleny z d. Wnęk. Kilka lat później, ok. 1928 r., urodziła się jego jedyna siostra Elżbieta. Ojciec Ignacy Pomprowicz, s. Kazimierza i Rozalii, urodził się 28.07.1900 r. w Przybówce, w wielodzietnej rodzinie chłopskiej. W okresie międzywojennym przepracował ponad 20 lat na PKP w służbie ruchu na stacjach kolejowych Przybówka, Sędziszów Młp., Jedlicze, Iwonicz, Targowiska, Krosno, Tarnowiec. Podczas II wojny światowej, jako żołnierz września, został internowany w obozie na Węgrzech w Szigetmonostor k. Budapesztu. Po ucieczce przez zieloną granicę do Jugosławii, zgłosił się do służby w Armii Polskiej gen. Władysława Andersa na Bliskim Wschodzie. Walczył pod Tobrukiem w Dywizji Strzelców Karpackich i na ziemi włoskiej: Ankona, Bolonia, Nizina Lombardzka. Zdemobilizowany w 1947 roku, osiadł w USA w stanie Massachusetts i tam zmarł 13.09.1967 r. Był odznaczony wojskowymi medalami polskimi i brytyjskimi. Przez cały okres pobytu za granicą utrzymywał kontakt listowy i wspomagał rodzinę finansowo.
Z prawej Ignacy Pomprowicz, Rzym 1947 r.

Matka Helena, po 1945 roku nie podejmowała żadnej pracy zawodowej, sporadycznie trudniła się pokątnym handlem otrzymywanymi od męża Ignacego paczkami z USA z artykułami spożywczymi i przesyłanymi nieoficjalnie dolarami. Środki na potrzeby życiowe rodziny i studia dla Stanisława i Elżbiety pochodziły od ojca Ignacego. Helena Pomprowicz zmarła 18.05.1987 roku i pochowana został na cmentarzu w Krośnie. Stanisław na tablicy nagrobnej napisał: "Dziękuję Ci za Twe serce gorące - syn". Siostra Elżbieta ukończyła Akademię Medyczną w Krakowie, była stanu wolnego, wykonywała zawód lekarza stomatologii. W wyniku powikłań zdrowotnych układu krwionośnego zmarła 27.02.1962 roku. Matka Helena zamieściła napis na tablicy grobowca: "Najdroższa i jedyna córka". Stanisław, żonie Marii (2.08.1924-6.03.2013), w epitafium zawarł piękne chrześcijańskie przesłanie: "Ufna zawsze miłości Boga, ukochana Isiu jesteśmy z Tobą sercem, modlitwą i pamięcią". Rodzina Pomprowiczów spoczywa w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu komunalnym w Krośnie.

Pomprowiczowie mieszkali w Krośnie od 1933 roku. Helena wraz z synem i córką mieszkała po 1945 r. w budynku państwa Lisowskich przy ul. Nowotki 25 w Krośnie (obecnie J. Piłsudskiego). Pod koniec lat sześćdziesiątych rodzina Pomprowiczów wyprowadziła się do nowego domu piętrowego bliźniaka, który wybudował Stanisław wraz z architektem Stanisławem Pąprowiczem w Krośnie, przy ul. T. Kościuszki.

W latach 1933-1936 Stanisław zdobywał swoje doświadczenie życiowe w gromadzie zuchowej "Indianie", którą prowadził Aleksander Seweryn, a następnie w drużynie harcerskiej przy Publicznej Szkole Powszechnej Męskiej 7-klasowej im. św. Jana Kantego w Krośnie. Po latach, we Wspomnieniach z "lilijką" harcerska w tle, napisał: "Do drużyny harcerskiej należeli bliźniacy Jan i Stanisław Magurowie. W latach okupacji niemieckiej żołnierze Armii Krajowej, zostali zamordowani przez Niemców […]. Hufcowym był nauczyciel Stanisław Chrzanowski z Państwowego Seminarium Nauczycielskiego Męskiego w Krośnie. Kierownikiem szkoły był Jan Jagiełło. Drużyna harcerska rozwijała patriotyczno-wychowawczą i kulturalną działalność. Harcerze uczestniczyli w uroczystościach obchodzonych rocznic narodowo-państwowych, odzyskania Niepodległości Polski, Konstytucji 3 Maja, jubileuszowych obchodów odsieczy wiedeńskiej, odsłonięcia w dniu 22 października 1932 r. w Krośnie pomnika Ignacego Łukasiewicza […]. W dniu 12 maja 1935 r. uczniowie, harcerze, zuchy, nauczyciele pogrążyli się w głębokiej żałobie na wieść o śmierci marszałka Józefa Piłsudskiego. Zaciągnięta została honorowa warta przez harcerzy przed portretem marszałka okrytego kirem. Nosiliśmy żałobne opaski na rękawach ubrań przez 6 tygodni […]. Podobnie jak w Jaśle, działała również drużyna harcerska-kolejowa na stacji PKP w Krośnie, do której należałem".

W okresie okupacji niemieckiej Stanisław Pomprowicz był żołnierzem Armii Krajowej ps. "Student", "Okularnik" (marzec 1942 - sierpień 1944). Jako łącznik był do dyspozycji komendanta "Łado", Placówki Tarnowiec. W Obwodzie Jasło był zwiadowcą, pełnił funkcję wartowniczą, uczestniczył w akcjach sabotażowych na kolei (odcinek Moderówka - Przybówka), kolportował nielegalną prasę. Stanisław uczył się na tajnym komplecie gimnazjalnym, a egzamin dojrzałości złożył w Liceum Ogólnokształcącym im. M. Kopernika w Krośnie, w czerwcu 1945 roku. Po 1945 roku pracował jako referendarz w Starostwie Powiatowym, później podjął pracę jako główny księgowy w Rzemieślniczej Spółdzielni Wielobranżowej w Krośnie. W 1951 r. uzyskał tytuł mgr nauk ekonomicznych na Akademii Handlowej w Krakowie, a w 1962 magistra nauk prawnych na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1951-1990 pracował na kierowniczych stanowiskach w krośnieńskich bankach (Bank Inwestycyjny, PKO, NBP). Kwalifikacje zawodowe doskonalił na kursach specjalistycznych w Krakowie i w Warszawie. W 1987 r. uzyskał uprawnienia eksperta Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego o specjalności finanse i rachunkowość. W 1991 roku przeszedł na emeryturę. Otrzymał stopień majora AK w stanie spoczynku.

Dał się poznać jako zaangażowany działacz społeczny w samorządzie lokalnym i w Rzeszowie (1969-1980). W latach 1959-1973 był przewodniczącym Zespołu Orzekającego Kolegium Karno-Administracyjnego Powiatowej Rady Narodowej w Krośnie. Angażował się do pracy społecznej w wielu organizacjach społecznych, kulturalnych i charytatywnych, m.in. w Polskim Towarzystwie Ekonomicznym, Polskim Czerwonym Krzyżu, Polskim Komitecie Pomocy Społecznej, Ochotniczej Straży Pożarnej w Przybówce, Światowym Związku Żołnierzy Armii Krajowej, w których pełnił odpowiedzialne funkcje. Politycznie należał do Stronnictwa Demokratycznego - partii zrzeszającej ludzi myślących i kreatywnych - rzemieślników i drobnych wytwórców.

Na szczególne podkreślenie zasługuje jego działalność w Stowarzyszeniu Miłośników Ziemi Krośnieńskiej. Podczas VI kadencji (12.02.1984-12.04.1987) pełnił funkcję zastępcy przewodniczącego Komisji Rewizyjnej. Od VII kadencji do XV ((1987-2014), dziewięciokrotnie wybierany był na członka Zarządu Głównego. Uchwałą Walnego Zebrania Członków SMZK, z dnia 25.04.1993 r. otrzymał godność Honorowego Członka.

O jego zainteresowaniu się historią regionu tak napisała W. Belcik: "Zafascynowany historią, szczególnie historią regionu krośnieńskiego, publikował artykuły na ten temat w prasie lokalnej i wygłaszał prelekcje w szkołach, bibliotekach i w Stowarzyszeniu Miłośników Ziemi Krośnieńskiej. Jest autorem cyklu artykułów o działalności konspiracyjnej placówek Armii Krajowej na Podkarpaciu w "Biuletynie Informacyjno-Historycznym […]. Opublikował ponad 100 artykułów, w tym także na tematy fachowe w czasopismach finansowych, gospodarczych, technicznych i bankowych. Z jego inicjatywy nadano imiona zasłużonych akowców szkołom podstawowym w Wojaszówce i Ustrobnej. Stanisław Pomprowicz przyczynił się do renowacji zapomnianych mogił osób godnych pamięci na cmentarzach w Zręcinie, Łączkach Jagiellońskich i w Krośnie".

Był wielokrotnie odznaczany medalami i odznaczeniami państwowymi, resortowymi i organizacji społecznych, posiadał m.in.: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Armii Krajowej, Zasłużony Działacz Kultury, Złoty Krzyż dla Pożarnictwa i inne.

Wielokrotnie powtarzał sentencję: Amor patriae nostra lex (Miłość ojczyzny naszym prawem). W nekrologu ZG SMZK napisano: Z głębokim smutkiem zawiadamiamy, że 16 lipca 2022 roku, w wieku 97 lat, zmarł w Krośnie mgr Stanisław Pomprowicz, ekonomista, b. żołnierz AK, regionalista, samorządowiec, autor kilkunastu książek. Łącząc się w głębokim żalu po stracie Zmarłego Przyjaciela - Rodzinie i Przyjaciołom składamy wyrazy najszczerszego współczucia. Pochowany został na Cmentarzu komunalnym w Krośnie.r. się

Publikacje:

Przybówka: 6 wieków, Krosno 1994.
Z dziejów wsi w gminie Wojaszówka woj. krośnieńskie, Krosno 1997.
Wsie nad Wisłokiem: Kobyle-Twierdza, Krosno 1999.
OSP 1902-2002, [w:] 100 lat Łęk Strzyżowskich, Łęki Strzyżowskie 2002.
Krosno pod okupacją hitlerowska 1939-1944, Krosno 2002.
Cerkiew grecko-katolicka w Rzepniku pw. św. Paraskewy, gmina Wojaszówka, Krosno 2002.
Generał broni Stanisław hr. Szeptycki 1867-1950, [w:] Krosno. Studia z dziejów miasta i regionu, t. 4, Krosno 2002, s. 417-429.
Tajne szkolnictwo w powiecie krośnieńskim i związki z Armią Krajową 1939-1944, "Biuletyn Informacyjno-Historyczny", Zeszyt specjalny 2/4/2003.
Kobiety w konspiracji ZWZ/AK na Podkarpaciu, Krosno 2004.
Biografie przodków, gmina Wojaszówka, powiat krośnieński, z. 1-3, Krosno 2004.
Rzecz o wsi Niepla w gminie Jasło, Zarys monograficzny ilustrowany, Krosno 2006.
Moderówka 1939-1944, lata okupacji niemieckiej, Krosno 2007.