Adam Krzanowski
Antoni Bal (1906-1979) - działacz państwowy i społecznik
Urodzony 19 maja 1906 r. w Kobylanach, pow. Krosno, pochodzenia robotniczo-chłopskiego.Ukończył Liceum Ogólnokształcące w Jaśle w 1925/1926 r., w latach 1925-27 studiował teologię w Seminarium Duchownym w Przemyślu, studia wyższe odbył na Wydziale Humanistyki Uniwersytetu Lwowskiego i ukończył je jako magister polonistyki w 1932 roku.
Do 1 września 1939 r. pracował jako nauczyciel w Gimnazjum Prywatnym we Lwowie. Po wyzwoleniu, od 1 października 1944 r. pracował jako kierownik Referatu Opieki Społecznej w Starostwie Powiatowym w Krośnie, a następnie od 1 grudnia 1948 r. jako sekretarz Wydziału Powiatowego i kierownik Biura Powiatowej Rady Narodowej w Krośnie. W 1950 r. został wybrany na Przewodniczącego Powiatowej Rady Narodowej w Krośnie, którą to funkcję pełnił do 1963 r. i przeszedł na rentę dla zasłużonych działaczy państwowych.
Przed wojną działał w Polskim Związku Młodzieży Demokratycznej. Po II wojnie światowej, jako pracownik referatu świadczeń i opieki społecznej PRN w Krośnie, za czołowe zadania wybrał organizowanie pomocy dla szpitali, oraz kierowanie ludzi do odpowiedniej pracy na obiektach zniszczonych w czasie wojny. Wchodził w skład Komitetu Pomocy Społecznej (1945), którego zadaniem było zbiórka pieniędzy i artykułów spożywczych dla najbiedniejszej ludności powiatu krośnieńskiego. A. Bal w celu rehabilitacji inwalidów zorganizował w 1947 r. Ośrodki Szkolenia Zawodowego Inwalidów. Współdziałał z Oddziałem Powiatowego Urzędu Rapatriantów (PUR), celem pomocy dla repatriantów, którzy osiedlili się w kilku poukraińskich wsiach, m.in. w Komborni. W 1945 r. wszedł w skład Powiatowej Rady Narodowej w Krośnie. Obowiązki radnego pełnił po 1969 r. jako przewodniczący Komisji Komunikacji i Łączności. Funkcję radnego MRN pełnił od 1949-1950 r. W latach 1954-1961 był członkiem Wojewódzkiej Rady Narodowej i przewodniczącym Wojewódzkiej Komisji Finansów, Budżetu i Planu. Pełnił funkcję przewodniczącego Komisji Kwalifikacyjnej przy PRN do spraw zasiłków pomocy dla osób pozostałych po uczestnikach ruchu podziemnego i partyzanckiego, poległych w walce o wyzwolenie Polski. Był delegatem PRN do Komisji, przed którą ujawniali się ludzie z podziemia oraz członkiem Tymczasowej Rady Ubezpieczalni Społecznej i jej Tymczasowego Zarządu. Reaktywował Zarząd Powiatowy Towarzystwa Uniwersytetów Robotniczych (TUR) w Krośnie, w jego ramach organizował Uniwersytet Niedzielny oraz ruchomą bibliotekę (w dyspozycji TUR było ok. 200 książek), organizował Klub Przyjaźni Polsko-Sowieckiej (później Radzieckiej), był członkiem PZ Ligi Morskiej. W 1950 roku został mianowany Pełnomocnikiem Powiatowym do Walki z Analfabetyzmem i dzięki ofiarności nauczycieli i działaczy terenowych w likwidacji analfabetyzmu powiat zakończył pracę jako 12 w kraju i jeden z pierwszych w województwie rzeszowskim. Po październiku 1956 r., jako przewodniczący PRN, doprowadził do rozbudowy licznych zakładów na terenie Krosna i powiatu, rozwoju budownictwa oświatowego, rozwoju spółdzielni mieszkaniowych. Powiat został zelektryfikowany i zgazyfikowany. Jako jeden z nielicznych mieszkańców Krosna, był osobą z wyższym wykształceniem, posiadał tytuł magistra, co nie zawsze korzystnie wpływało na jego pozycję polityczno-społeczną, czasami odbierał kąśliwe uwagi na temat inteligencji. A. Bal odczuwał dyskomfort w swej działalności zawodowej w radzie narodowej, ze względu na posiadane wykształcenie, bowiem u niektórych osób z tzw. "awansu politycznego" postrzegany był jako osoba mało wiarygodna (do 1948 r. był członkiem PPS). Niestrudzenie działał na rzecz rozwoju Krosna i powiatu, szczególnie w zakresie oświaty, kultury i rozwoju społecznego. A. Bal był człowiekiem powszechnie znanym w mieście i w regionie, z racji zaangażowania na rzecz rozwoju gospodarczego i kulturalnego powiatu, wsparł inicjatywę projektodawców powołania Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Krośnieńskiej. Z ramienia władz Rady Narodowej w Krośnie w dniu 12 października 1957 r. poprowadził pierwsze zebranie założycielskie i wszedł w skład Zarządu. Napisał o rozwoju Krośnieńskiego artykuł pt. Krośnieńskie w latach 1918-1956, [w:] Ilustrowana monografia powiatu krośnieńskiego oraz Przewodnik turystyczny po Krośnie nad Wisłokiem i okolicy, Krosno 1957, i wchodził w skład zespołu redakcyjnego opracowania Ziemia krośnieńska.
Odznaczenia: KKOO, ZKZ, SKZ, Medal X-lecia Polski Ludowej, Medal 30-lecia Polski Ludowej, Złota Odznaka ZNP, Zasłużony dla województwa rzeszowskiego, Zasłużony pracownik Rady Narodowej, Odznaka "Zasłużony dla krośnieńskich Hut Szkła", Odznaka Tysiąclecia Państwa Polskiego, Za zasługi dla województwa krośnieńskiego, wpisany do Księgi zasłużonych dla Krosna.
Antoni Bal zmarł 9 sierpnia 1979 roku i pochowany został na cmentarzu komunalnym w Krośnie.
Źródła i opracowania:
Archiwum prywatne Lucyny Pedrycka z Krosna, córki A. Bala
A. Bal, Życiorys
A. Bal (Wolan), 25 lat mojej pracy w radach narodowych. Wspomnienia, 30 grudnia 1969, mpis
A. Krzanowski, Antoni Bal. W służbie człowiekowi i miastu (1906-1979), "Portrety Krośnian", Krosno 2011
Księga Pamiątkowa. Stulecie Gimnazjum i Liceum im. Króla Stanisława Leszczyńskiego w Jaśle 1868-1968, Kraków 1968