Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Krośnieńskiej

  • Zwiększ rozmiar czcionki
  • Domyślny  rozmiar czcionki
  • Zmniejsz rozmiar czcionki

"Wołyń - refleksje z podróży po Kresach" - II część prelekcji mgra inż. arch. Piotra Korpantego

Email Drukuj PDF
(3 głosów, średnia ocena: 5.00 na 5)

 

Fot.1 Mgr inż. arch. Piotr Korpanty wygłasza prelekcję. Fot. M.M. Szafran 4 czerwca 2019 r., w gmachu Akademii Górniczo-Hutniczej im. S. Staszica w Krakowie, odbyło się dziewiąte - ostatnie w bieżącym sezonie - spotkanie Oddziału Krakowskiego Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krośnieńskiej. Planowany wcześniej temat referatu nie mógł być zrealizowany ze względów niezależnych od organizatorów. Dlatego na tym posiedzeniu przedstawiona została druga część prelekcji Pana mgra inż. arch. Piotra Korpantego pt.: "Wołyń - refleksje z podróży po Kresach".

Fot.2 Uczestnicy spotkania - na pierwszym planie: Czesław Rybicki, Albin Wojnar, Maria Czechowska-Liszka, Janusz Wojtyczek. Fot. M.M. Szafran Kresy mają swoje specyficzne miejsce w przestrzeni geograficznej i historii. Od wieków obszary Kresów Wschodnich charakteryzowały się surowymi warunkami bytowania, a osadnictwo zawsze miało charakter "rolniczo-wojenny". Możliwość szybkiego wzbogacenia w tej "krainie miodem i mlekiem płynącej" przyciągała tam osadników z różnych stron, o odmiennych zwyczajach, nacjach i religiach. Stąd wszelka zabudowa zazwyczaj uwzględniała możliwość walk obronnych, a liczne napady grabieżcze, waśnie pomiędzy różnymi grupami społecznymi i narodowościami, stworzyły niezwykle bogatą i złożoną historię Kresów.

Autor rozmiłowany w kresowych krajobrazach, historii tych ziem, zabytkach architektury i niezwykłym pięknie natury, koncentrował się w swoim wystąpieniu na kilku miejscowościach, zwracając uwagę na walory krajobrazowe, zdarzenia historyczne, miejsca pamięci, zamki i budowle obronne, kościoły oraz zabytki sztuki i kultury. W swej retrospektywnej podróży odwiedził m.in.: Łuck, Kuty, Hutę Porycką, Podkamień, Krzemieniec, Beresteczko i in. Podobnie jak w pierwszej części swojej prelekcji (7 maja 2019 r.) w omawianych miejscowościach pokazywał ciekawe zabytki architektury, kultury i sztuki (kościoły, cerkwie, klasztory, zbory, pałace, zamki, umocnienia obronne oraz pomniki, miejsca pamięci i cmentarze), a także zabytki natury.

Fot.3 Uczestnicy spotkania - w pierwszym rzędzie: Krystyna Wojtyczek, Janusz Wojtyczek, Maria Czechowska-Liszka, Albin Wojnar; w drugim rzędzie: Marta Kołtowska, Lucyna Kołodziej, Czesław Rybicki. Fot. M.M. Szafran Łuck jako historyczna stolica Wołynia uznawane jest za "architektoniczną perłę". Wśród wielu zabytków historycznych najdobitniej eksponuje się XIV-wieczny murowany zamek Lubarta, w którym w 1429 r. odbył zjazd monarchów europejskich. W okresie największego swojego rozwoju w mięście tym działało kilkanaście cerkwi, kilka kościołów katolickich, kościół ormiański, synagoga i mniejsze bożnice, a także świątynie innych wyznań, co sprawiało, że miasto było nazywane "Rzymem Wołynia". Jedna z najokazalszych świątyń w mieście jest XVII-wieczna renesansowa katedra św. Piotra i Pawła, z licznymi obiektami sztuki sakralnej i tajemniczymi podziemiami. Okres okupacji radzieckiej i niemieckiej boleśnie doświadczył mieszkańców miasta. Zsyłki na Sybir oraz częste masowe mordy dokonywane przez okupantów i kolaborujące z okupantami organizacje ukraińskie wyludniły miasto, a działania wojenne i późniejsza polityka władz sowieckich zniszczyła wiele znakomitych zabytków.

Fot.4 Uczestnicy spotkania. Fot. M.M. Szafran Huta Pieniacka to wieś bestialsko wymordowana 28 lutego 1944 r. przez SS-Freiwilligen-Division "Galizien" złożone z ukraińskich ochotników służących pod niemiecką komendą oraz UPA. Zginęło wówczas od 800 do 1200 osób, a skala bestialstwa i okrucieństwa nie miała sobie równych. Miejsce bestialskiego mordu upamiętnione jest monumentalnym pomnikiem z nazwiskami pomordowanych.

Podkamień - miejscowość leżąca między Brodami a Krzemińcem, znana z wyniesionej sylwetki kościoła i klasztoru Dominikanów oraz słynnego obrazu Matki Bożej Podkamieńskiej, namalowanego na wzór obrazu Matki Bożej Śnieżnej Salus Populi Romani. Tragiczne losy wojenne sprawiły, że kościół został zdewastowany, ale obraz uratowano, a później przez Krzemieniec, Lwów, Kraków trafił w 1959 r. do kościoła Dominikanów pw. św. Wojciecha we Wrocławiu. W 1519 r. Podkamień dostał się w ręce Marcina Kamienieckiego, właściciela m.in. zamku w Odrzykoniu. Podkamień doświadczył również zbrodniczej działalności UPA i 4 pułku policji SS "Galizien". Podczas zbrodniczych ataków dokonanych między 12 a 16 marca 1944 r. męczeńską śmiercią zginęło od 400 do 600 Polaków.

Fot.5 Uczestnicy spotkania - w pierwszym rzędzie: Alicja Orzechowska, Dorota Janeczko; w drugim rzędzie: Maria Panaś, Roman Kahul, Andrzej Kuźniarski, Andrzej Rybicki. Fot. M.M. Szafran Krzemieniec malowniczo położone miasto na pograniczu Wołynia i Podola, u stóp Wzgórz Krzemienieckich. Nad miastem wznosi się Góra Bony z ruinami zamku na szczycie, zniszczonego przez powstańców Chmielnickiego. W latach 1805-1832 istniało tu Liceum, założone przez Tadeusza Czackiego w siedzibie dawniejszego Kolegium Jezuickiego, działającego w zespole architektonicznym pałacu Wiśniowieckich. Szkoła jaśniała poziomem kształcenia, znakomitą biblioteką (jedną z najcenniejszych i najbogatszych w ówczesnej Polsce) i doskonałym wyposażeniem. Wynosiło to Krzemieniec na naukową i kulturalną stolicę Wołynia, a Liceum nazywano "Atenami Wołyńskimi". Liceum ukończyło wiele znakomitych osób, w tym Juliusz Słowacki. Po upadku Powstania Listopadowego Liceum zostało zlikwidowane, a całe wyposażenie zrabowane i przekazane do Kijowa.

To tylko niektóre z wielu informacji przekazanych przez prelegenta podczas tej fotograficznej wyprawy i gawędy o Kresach.

Prelekcja Pana mgra inż. arch. Piotra Korpantego przykuwała uwagę i zainteresowanie uczestników spotkania prezentowanymi zabytkami, miejscami obrosłymi legendami oraz wzbudzała potrzebę studiowania historii Rzeczypospolitej, a także osobistego oglądnięcia tego wspaniałego bogactwa kultury pozostawionego przez minione pokolenia żyjące w tej pięknej części kraju. maja 2019 r.,

 

8 Mgr inż. arch. Piotr Korpanty. Fot. M.M. Szafran


Mgr inż. arch. Piotr Korpanty urodził się w Mielcu. Studiował na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej, następnie pracował w Biurze Studiów i Projektów Budownictwa Służby Zdrowia - był głównym projektantem szpitali w Miechowie, Suchej Beskidzkiej i Bielsku-Białej. Od 1989 r. pracuje w Ośrodku Historii Techniki Akademii Górniczo-Hutniczej. W latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku rozpoczął peregrynacje po Kresach południowo-wschodnich, a później z pasją poznawał historię i zabytki tych obszarów dawnej Rzeczypospolitej. Wielokrotnie zwiedzał te tereny i dokumentował fotograficznie eksplorowane zabytki. Wyniki swoich studiów wielokrotnie referował na wielu spotkaniach i wykładach.

 


 
Autorem tego artykułu jest Maria Magdalena Szafran

Zobacz inne artykuły tego autora >>

Aby dodawać komentarze musisz się uprzednio zalogować!

Lista artykułów

Nowości

  1. "Protokół dyplomatyczny na co dzień" - prelekcja płk Marka Kołacza - 5 marca 2024
  2. "Z zagadnień onomastyki - nazwy miejscowe i nazwy osobowe" - prelekcja dr Alicji Orzechowskiej - 6 lutego 2024
  3. Galeria fotograficzna uroczystości 161. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego - 22 stycznia 2024
  4. Tradycyjne "Spotkanie Opłatkowe" 2024 Oddziału Krakowskiego SMZK - 9 stycznia 2024
  5. "Mikołaj Kopernik - życie i działalność" - prelekcja mgr Doroty Janeczko - 7 listopada 2023
  6. Relacja z promocji albumu Zbigniewa Więcka
  7. Galeria fotograficzna promocji albumu Zbigniewa Więcka (tylko dla zalogowanych użytkowników)
  8. Relacja ze Spaceru pamięci - 30 października 2023
  9. Galeria fotograficzna Spaceru pamięci - 30 października 2023 (tylko dla zalogowanych użytkowników)
  10. Jubileusz 50-lecia działalności Oddziału Krakowskiego Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krośnieńskiej - 3 października 2023
  11. Program działalności Oddziału krakowskiego SMZK w sezonie 2023/2024
  12. Wywiad Doroty Suwalskiej z Tadeuszem Łopatkiewiczem o SMZK - 14 lipca 2023
  13. Relacja z wykładu z okazji 65-lecia SMZK - 14 czerwca 2023
  14. Galeria fotograficzna wykładu „65 lat działalności SMZK” w obiektywie Joanny Łach
  15. Książka Tadeusza Łopatkiewicza dotycząca dziewiętnastowiecznych relacji konserwatorskich o zabytkach Krosna i powiatu
  16. Galeria Walnego Zebrania Sprawozdawczo-Wyborczego SMZK (tylko dla zalogowanych użytkowników)
  17. Sprawozdanie Zarządu Oddziału Krakowskiego SMZK za kadencję 2017-2020
  18. Relacja filmowa z uroczystej LXIII Sesji Rady Miasta Krosna z okazji Jubileuszu 60-lecia SMZK
  19. Relacja filmowa z referatu dr Tadeusza Łopatkiewicza - Prezesa ZG SMZK na uroczystej Sesji Rady Miasta Krosna z okazji Jubileuszu 60-lecia SMZK
  20. Relacja z Jubileuszu 45-lecia oddziału krakowskiego SMZK - 2 października 2018
  21. Relacja z 45. Spotkania "Na rodzinnej ziemi - Zamek Kamieniec 2018" - 23 września 2018
  22. Uroczysta LXIII Sesja Rady Miasta inaugurująca uroczystości jubileuszu 60-lecia SMZK - 22 września 2018
  23. Promocja VIII tomu Studiów krośnieńskich - 22 września 2018
  24. Wernisaż wystawy "Publikacje książkowe członków SMZK" - 22 września 2018
  25. Władze Stowarzyszenia w XVIII kadencji (2022-2025)
  26. Archiwum newsletterów
  27. Archiwum Aktualności SMZK
Galeria fotograficzna Walnego Zebrania Sprawozdawczo-Wyborczego SMZK - 23 września 2017

Mapa burzowa

Mapa burzowa Polski
kliknij mapę

Prognoza na najbliższe 10 dni >>

Uwaga

Uprzejmie proszę, by wszelkie uwagi dot.
- zawartości witryny,
- zauważonych braków
- pomysłów itp.,
nadsyłać do mnie za pośrednictwem
menu KONTAKT lub na adres
tadeusz@smzk.org

Dziękuję! :-) Administrator witryny


sideBar