7 listopada 2017 r. w gmachu Akademii Górniczo-Hutniczej im. S. Staszica w Krakowie odbyło się II w bieżącej kadencji spotkanie Oddziału Krakowskiego Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krośnieńskiej, podczas którego mgr Adam Krzanowski i dr Bolesław Rygiel zaprezentowali referat zatytułowany "Działalność dr. Zygmunta Rogala Lewickiego (1877-1946), dyrektora Szpitala Powiatowego w Krośnie w latach 1911-1946".

Wykład mgra Adama Krzanowskiego Wykład składał się z dwóch części, w których autorzy przybliżyli postać dr Zygmunta Lewickiego na tle rozwoju lecznictwa Krośnie. W pierwszej części pan mgr Adam Krzanowski - historyk, regionalista, b. nauczyciel akademicki Uniwersytetu Rzeszowskiego przedstawił historię rozwoju opieki lekarskiej i szpitalnictwa krośnieńskiego. W swojej wypowiedzi przywołał wiele zdarzeń krośnieńskich, na obszarze zdrowotności mieszkańców, opieki nad biednymi, ubogimi i starymi mieszkańcami Krosna w ramach istniejących instytucji opieki i przytułków dla ubogich. Wskazał również na rolę aptekarzy krośnieńskich i rozwój aptek w dziejach Krosna Uczestnicy spotkania (apteka "Pod Jednorożcem", której właścicielami byli m.in. Wojciech i Franciszek Pik "Mirandola", Wincenty Wojtkiewicz, czy aptece "Pod Barankiem", którą założył Jan Mieszkowski, a od lat trzydziestych do 1950 r. prowadziła Janina Merska). Przypomniał historię budowy, a następnie rozbudowy w latach trzydziestych XX wieku krośnieńskiego Powszechnego Szpitala. 9 października 1901 r. ówczesny biskup przemyski ks. Józef Sebastian Pelczar, rodem z Korczyny, dokonał aktu poświęcenia czynnego już szpitala. Szpital Powszechny w Krośnie zgodnie z aktem fundacyjnym otrzymał nazwę "Szpital Jubileuszu Cesarskiego pod wezwaniem Bł. Jana z Dukli". Prelegent przywołał nazwiska lekarzy związanych z lecznictwem w Krośnie jak, np.: Karola Kaczkowskiego - pierwszego dyrektora szpitala, Teodora Walslebena, Dionizego Mazurkiewicza, Aleksandra Kocaja, Adama Jasińskiego, Antoniego Bargieła, Janinę Petryńską. Przybliżył również zebranym historię budowy nowego Podkarpackiego Wojewódzkiego Szpitala im. Św. Jana Pawła II w Krośnie.

Wykład dr Bolesława Rygla W drugiej części spotkania pan dr Bolesław Rygiel - lekarz, długoletni ordynator laryngologii krośnieńskiej, przedstawił sylwetkę i dokonania dr. Zygmunta Lewickiego.

Dr Zygmunt Lewicki był pierwszym dyrektorem Szpitala Powszechnego w Krośnie. Stanowisko to objął 1 lipca 1911 r. w wyniku wygranego konkurs rozpisanego przez Władze Miasta Krosna. Zygmunt Lewicki h. Rogala urodził się 9 września 1877 r. w Czarnokońcach Wielkich w rodzinie zubożałego ziemianina i wiejskiego nauczyciela. Po ukończeniu studiów medycznych na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie pracował najpierw we Lwowie, a następnie w Brzostku i Samborze. Jego żona Maria z domu Michalewska h. Korczak pochodziła z zamożnej rodziny ziemiańskiej. Lewiccy mieli trzy córki (Wandę - 1904, Annę - 1906, Zofię - 1909) i syna Zygmunta jn. (1914). Doktor poświęcał rodzinie sporo czasu i zadbał o dobre wykształcenie dzieci. W krośnieńskiej placówce był jedynym lekarzem, a opiekę nad chorymi i sprawami administracyjnymi zajmowały się siostry Zgromadzenia Służebnic Najświętszego Serca Jezusowego (sercanki). Działalność szpitala przerwał wybuch I wojny światowej. Dr. Lewicki został wówczas powołany do armii austriackiej i pracował jako lekarz wojskowy w Ołomuńcu na Morawach. Do szpitala w Krośnie powrócił w maju 1915 r. W okresie wojny w mieście i w powiecie szerzyły się choroby zakaźne. Nad ich zwalczaniem personel pracował z wielkim poświęceniem. Z inicjatywy dyrektora w 1922 r. stanął na terenie szpitala nowy parterowy pawilon zakaźny. Lata międzywojenne to niezwykle wytrwała praca dyrektora jako chirurga, administratora dbającego o naprawienie powojennych zniszczeń, nadbudowę piętra nad istniejącym pawilonem, oraz wyposażenie szpitala w sprzęt i aparaturę diagnostyczną.

Uczestnicy spotkania Dr Lewicki pełnił także godność asesora w Radzie Miejskiej Krosna, a w 1936 r. obchodził srebrny jubileusz swojej pracy zawodowej. Prelegent przypomniał, iż w ciągu 25 lat swojej pracy dr. Lewicki wykonał 8500 operacji. W okresie okupacji niemieckiej, podczas II wojny światowej szpitalem zarządzali Niemcy. W tym okresie dr Lewicki zaangażował się w działalność Armii Krajowej. Ciężkim przeżyciem dla Lewickiego z okresu wojennego była śmierć syna zamordowanego w Oświęcimiu w 1942 r. za działalność w Armii Krajowej. Dr Zygmunt Lewicki zmarł nagle 22 marca 1946 r. i został pochowany na Cmentarzu Komunalnym w Krośnie.

Wystąpienie pani Marii Magdaleny Hałatek-Jurek 15 października 2016 r. z inicjatywy Izby Lekarskiej w Krośnie odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą dr. Z. Lewickiemu, na budynku pierwszego pawilonu szpitalnego, obecnie Hospicjum Diecezji Przemyskiej przy ul. Grodzkiej 45, którą odsłonili prof. Andrzej Matyja prezes Okręgowej Rady Lekarskiej w Krakowie, Bronisław Baran - zastępca prezydenta Krosna i Bolesław Rygiel - inicjator przedsięwzięcia.

Uczestnicy spotkania Szczególnym momentem wieczoru wspomnień o doktorze Zygmuncie Lewickim było przybycie z Torunia i wystąpienie jego wnuczki pani Marii Magdaleny Hałatek-Jurek, c. Zofii z d. Rogala Lewickiej. Pani Magdalena podzieliła się z zebranymi wspomnieniami o dziadku Zygmuncie, wspominając go jako osoby niezwykle kompetentnej, opiekuńczej i bardzo dbającej o rodzinę. Wspomniała, iż jako dziecko zapamiętała bardzo uroczysty pogrzeb dziadka, który zgromadził duże rzesze mieszkańców Krosna. Do prelegentów skierowała słowa serdecznego podziękowania za przywołanie pamięci dziadka, tak wybitnego chirurga krośnieńskiego. W adres Pana przewodniczącego dr. inż. Stanisława Szafrana i członków Oddziału Krakowskiego SMZK, skierowała słowa największego szacunku i podziękowania za niezwykle miłe i pożyteczne spotkanie.

Na zakończenie warto odnotować fakt niepowszedni, iż w wieczorze wspomnień o dr. Lewickim uczestniczyła z Krosna Pani Urszula Rygiel, małżonka dr. Bolesława Rygla, a z Sosnowca przybyła rodzina pana mgra Adama Krzanowskiego - córka Małgorzata z dziećmi - Anną i Michałem.

Prowadzący spotkanie prezes Oddziału Krakowskiego SMZK pan dr inż. Stanisław Szafran serdecznie podziękował panom mgr Adamowi Krzanowskiemu i dr Bolesławowi Ryglowi za przygotowanie i wygłoszenie prelekcji.

Fotografie: dr inż. Stanisław Szafran