Wanda Belcik

Jan Józef Cząstka (1899-1990) – prof. Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, badacz historii przemysłu naftowego

Urodził się 13 sierpnia 1899 r. w Krościenku Niżnym (obecnie dzielnica Krosna). W 1916 r. złożył egzamin dojrzałości w Krośnie, a w 1917 r. został powołany do armii austriackiej, gdzie po ukończeniu szkoły oficerów rezerwy został wysłany na front do Włoch. Po rozpadzie Austro-Węgier wrócił do Krosna, zgłosił się ochotniczo do wojska i brał udział w walkach w Małopolsce oraz na froncie litewsko-białoruskim. W 1920 r. rozpoczął studia w Politechnice Lwowskiej na Wydziale Chemii Technicznej, lecz po roku przeszedł na Wydział Mechaniczny. Z powodu trudności materialnych dwukrotnie przerywał naukę pracując w tym czasie w kopalniach ropy naftowej w Jasielskim Okręgu Górniczym. W l. 1928-1930 był zatrudniony w Biurze Technicznym Działu Wierceń Koncernu Naftowego "Dąbrowa", a następnie Galicyjskiego Karpackiego Naftowego Towarzystwa Akcyjnego w Krośnie. W l. 1930-1932 pracował w Biurze Techniczno-Badawczym Stowarzyszenia Polskich Inżynierów Przemysłu Naftowego w Borysławiu. W 1932 r. uzyskał dyplom magistra inżyniera Wydziału Mechanicznego Politechniki Lwowskiej i rozpoczął pracę w Instytucie Przemysłu Naftowego w Krośnie. Podczas okupacji pracował w Krośnie i Jaśle zajmując się statystyką wierceń i wydobycia ropy naftowej, wykładał w Szkole Wiertniczej w Jaśle.

Po wyzwoleniu przeniósł się do Krakowa i rozpoczął wykłady z zakresu wiertnictwa w Akademii Górniczo-Hutniczej. W 1946 r. habilitował się, a następnie objął stanowisko kierownika Katedry Eksploatacji Ropy na Wydziale Wiertniczym. Kolejne etapy kariery akademickiej to: uzyskanie tytułu profesora nadzwyczajnego (1948), mianowanie na kierownika Katedry Wiertnictwa (1949), wybór na dziekana Wydziału Wiertniczo-Naftowego (1967).
Karykatura prof. Jana Cząstki w rysunku Antoniego Wasilewskiego Podczas pracy naukowo-dydaktycznej w Akademii Górniczo-Hutniczej profesor J. Cząstka ogłosił drukiem 125 prac, w tym 6 podręczników z zakresu wiertnictwa i eksploatacji ropy naftowej. Zajmował się również historią przemysłu naftowego.

Prof. dr inż. Jan Cząstka - dziekan Wydziału Wiertniczego AGH w Krakowie - karykatura Stanisława Kochanka. Zob. T. Łopatkiewicz, Karykatury z teki Stanisława Kochanka. »Podkarpacie« 1970-1973, Krosno 2011, s. 141 Aktywnie działał w organizacjach naukowych i regionalnych m.in. w Stowarzyszeniu Miłośników Ziemi Krośnieńskiej. Był przewodniczącym Rady Naukowej przy Muzeum Regionalnym w Krośnie, brał udział w organizacji Muzeum-Skansenu Przemysłu Naftowego w Bóbrce, któremu w 1989 r. przekazał swój księgozbiór.
Był odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1969) i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1998), odznaką Zasłużony dla Województwa Rzeszowskiego i innymi. Otrzymał tytuł Honorowy Obywatel Krosna (1976).
Zmarł 1 grudnia 1990 r. w Krakowie.