S p r a w o z d a n i e z d z i a ł a l n o ś c i
Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krośnieńskiej
w roku 2015
Zarząd Główny SMZK realizował zadania wynikające ze statutu w zakresie upowszechniania wiedzy o Krośnie i ziemi krośnieńskiej poprzez wykłady, spotkania, wystawy, promocję książek i wydawnictw własnych, a także przez współpracę z instytucjami kultury i Oddziałami Stowarzyszenia. Szczególną uwagę poświęciliśmy 20. rocznicy śmierci Jana Zycha, poety i tłumacza, aby przywrócić pamięć o twórcy wywodzącym się z Korczyny.
Dorobek organizacji został doceniony przez władze samorządowe Krosna i Prezydenta Krosna, który uhonorował nas nagrodą za całokształt działalności, podczas uroczystej sesji Rady Miasta w czerwcu 2015 r.
I. Upowszechnianie tematyki regionalnej
Zrealizowane zostały następujące wykłady:
- Listy wojenne Augusta Mazurkiewicza - mgr Andrzej Kosiek - marzec
- Ćwierćwiecze Muzeum Rzemiosła w Krośnie - mgr Ewa Mańkowska - kwiecień
- Odnowa cerkwi w Bałuciance - mgr Zdzisław Gil - maj
- Jan Zych i jego związki z Krośnieńskiem - Tadeusz Gajewski - czerwiec
- Zabytkowe drzwi żelazne kamienicy Rynek 24 na tle podobnych wyrobów z terenu Podkarpacia - mgr Zdzisław Gil - październik
- Z podróży po Białorusi. Wspomnienia i refleksje - dr Tadeusz Łopatkiewicz - grudzień
Członkowie Stowarzyszenia wygłaszali prelekcje poza organizacją. Dr Piotr Łopatkiewicz omówił temat "Kształt średniowiecznego Krosna", dr Tadeusz Łopatkiewicz prezentował książkę "Jan Zych (1931-1995). Przywracanie pamięci" (oba wystąpienia w Oddziale Stowarzyszenia w Krakowie), Zbigniew Więcek przedstawił w Wojewódzkiej Bibliotece Pedagogicznej w Krośnie temat "Konstytucja 3 Maja".
W dniu 27 maja, wspólnie z Gminnym Ośrodkiem Kultury w Korczynie zorganizowaliśmy I Konkurs Recytatorski Poezji Jana Zycha, w którym uczestniczyło 50 uczniów z gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych Krosna i powiatu krośnieńskiego. Komisji konkursowej przewodniczył dr Mariusz Kalandyk, nauczyciel polonista, poeta i krytyk z Rzeszowa, a członkami byli: Tadeusz Wojnar, dziennikarz pisma "Prządki" i Jan Lusznia, członek Zarządu Głównego SMZK. Laureaci otrzymali nagrody książkowe ufundowane przez Stowarzyszenie i wójta gminy Korczyna.
Kontynuowaliśmy tradycyjne spotkania, które służą integracji członków organizacji, a to spotkanie noworoczne i spotkanie przedstawicieli Oddziałów "Na rodzinnej ziemi".
Spotkanie noworoczne odbyło się 8 stycznia w stołówce Kasyno Family w Krośnie z udziałem ponad 60 osób, w tym Piotra Przytockiego, Prezydenta Krosna, Bronisława Barana, Zastępcy Prezydenta, Jana Juszczaka, Starosty Powiatu Krośnieńskiego i Teresy Leśniak, dyrektora Krośnieńskiej Biblioteki Publicznej. Na program złożyły się: informacja o działalności Zarządu Głównego w 2015 roku, uroczysta kolacja, życzenia i wspólna zabawa. Wieczór uprzyjemnił nam występ harcerzy z 4 Drużyny Harcerskiej "Z Nienacka" im. Szarych Szeregów z Krosna, którzy śpiewali pieśni harcerskie i kolędy. Spotkanie noworoczne przygotował zespół w składzie: Halina Tenerowicz, Helena Chodorowska i Stanisław Lorens.
Spotkanie "Na rodzinnej ziemi" odbyło się w Łękach Dukielskich w dniu 19 września. Zorganizowano je we współpracy z Kołem Miłośników Historii Łęk Dukielskich, Burmistrzem Miasta i Gminy Dukla, Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce oraz dyrekcją Zespołu Szkół Publicznych w Łękach Dukielskich. Program obejmował zwiedzanie Muzeum w Bóbrce, drewnianego kościoła pw. Św. Michała Archanioła w Wietrznie, złożenie wiązanki kwiatów na Wzgórzu 534 (Franków), zwiedzanie szkoły w Łękach Dukielskich, wizytę na farmie wiatrowej Myszkowskie, gdzie prof. Ireneusz Soliński objaśniał działanie farmy oraz spotkanie z Burmistrzem Andrzejem Bytnarem i pracownikami działu promocji gminy Dukla. Do programu włączono także zwiedzanie izby pamięci przy kościele polsko-katolickim oraz spotkanie z proboszczem w kościele rzymskokatolickim. Bogaty program uzupełniały degustacja "bandurzaka", produktu regionalnego oraz występy miejscowych zespołów: Tołhaje, Mali Łęczanie i Łęczanie. W spotkaniu uczestniczyło 95 osób, w tym delegacje z Oddziałów Stowarzyszenia z Krakowa, Lublina i Wrocławia, profesorowie: Stanisław Białogłowicz, Ireneusz Soliński i Jolanta van Grieken Barylanka, dziennikarka z Krakowa. Program przygotował i nad jego realizacją czuwał zespół pod kierunkiem Macieja Zborowskiego w składzie: Józef Bielański, Zdzisław Gil i Henryk Bogacz. Wydano z tej okazji folder o historii Łęk Dukielskich, który wręczono na pamiątkę uczestnikom spotkania.
Dużym powodzeniem cieszyły się wycieczki, w tym 3 krajowe i 1 zagraniczna. Odbyły się w następujących terminach. W dniu 24 stycznia Zarząd zorganizował wyjazd do Krakowa celem zwiedzenia wystaw "Mit Galicji" w Międzynarodowym Centrum Kultury i "Olga Boznańska" w Muzeum Narodowym. Kierownikiem wycieczki była Barbara Pawlak.
W dniach 3-7 czerwca członkowie Stowarzyszenia udali się na Białoruś. Program obejmował zwiedzanie zabytków kultury polskiej w następujących miejscowościach: Brześć - Skoki -Wołczyn - Różana - Kosów Poleski - Baranowicze- Nieśwież - Mir - Zaosie - Nowogródek - Grodno. Wycieczkę zrealizowano przy współpracy z Biurem "Columbus" z Rzeszowa. Przygotowaniem zajmował się zespół w składzie: Stanisław Lorens i Tadeusz Łopatkiewicz.
Kolejna wycieczka miała miejsce 27 czerwca i została zatytułowana "Szlakiem kiwonów, pałaców, cmentarzy". Zwiedziliśmy następujące obiekty ziemi gorlickiej: stare kopalnie Petrol, Królówka, sanktuarium Pana Jezusa Ukrzyżowanego w Kobylance, Muzeum Przemysłu Naftowego i Etnografii w Libuszy, otoczenie pałacu Skrzyńskich w Zagórzanach, kościół w Libuszy, cmentarz nr 123 w Łużnej-Pustkach, dwór Długoszów w Siarach, kościół pw. św. Apostołów Filipa i Jakuba w Sękowej i cerkiew pw. Opieki Matki Bożej w Owczarach. Wycieczkę zakończyliśmy obiadokolacją w Foluszu. Program wycieczki opracował i uczestników oprowadzał Roman Klara przy współpracy Tadeusza Łopatkiewicza.
W dniu 22 sierpnia odbyła się wycieczka "Śladami Ordynacji Jarosławskiej" do Przeworska i Jarosławia. Zwiedzane obiekty w Przeworsku to ; bazylika kolegiacka pw. Ducha Świętego, Pastewnik - żywy skansen oraz pałac Lubomirskich. W Jarosławiu trasa zwiedzania wiodła przez rynek z kamienicami Orsettich, Gruszewiczów i Attavantich, trasę podziemną, następnie cerkiew greckokatolicką, opactwo benedyktynek, kościół pw. Bożego Ciała i klasztor dominikanów. Wycieczkę przygotował zespół pod kierunkiem Barbary Pawlak.
Ważnym zadaniem Stowarzyszenia jest dokumentowanie historii ziem krośnieńskiej. W 2015 r. ukazały się książki i artykuły opracowane przez członków Zarządu Głównego, a opublikowane przez różnych wydawców. I tak Tadeusz Łopatkiewicz przy współudziale Bożeny Gruszki napisał książkę "Jan Zych (1931-1995). Przywracanie pamięci", Adam Krzanowski i Anna Ociepka opracowali biografie "Krośnieńscy nauczyciele: Jan Krzanowski (1921-1984) i Tadeusz Sarapuk (1931-1994)", Zbigniew Więcek i Dariusz Kulig "Katalog widokówek Krosna, t. 2, Lampy naftowe ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Krośnie".
Wanda Belcik, Adam Krzanowski i Tadeusz Łopatkiewicz opracowali biogramy osób zasłużonych dla Podkarpacia opublikowane w suplemencie "Słownika twórców kultury i oświaty XIX i XX wieku Polski południowo-wschodniej" przez Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Promocja książki o Janie Zychu odbyła się w Gminnym Ośrodku Kultury w Korczynie w dniu 22 września, a prezentacja katalogu widokówek w dniu 12 listopada podczas otwarcia wystawy "70 lat Instytutu Nafty i gazu w Krośnie". Na wystawie prezentowano pamiątki kolekcjonerskie: pocztówki, medale, monety, druki ulotne związane z przemysłem naftowym ze zbiorów Mariana Terleckiego i Zbigniewa Więcka. Wystawę przygotowali wymienieni wyżej kolekcjonerzy, członkowie Zarządu Głównego przy współpracy Instytutu Naftowego. Podczas jej otwarcia o historii jednostki mówił prof. dr hab. Jan Lubaś. Obecni byli pracownicy Instytutu, także emerytowani, oraz zaproszeni goście, między innymi Piotr Przytocki, Prezydent Krosna.
Formą upowszechniania informacji o regionie był organizowany od czterech lat kiermasz wydawnictw własnych Stowarzyszenia w czasie Dni Krosna. Kiermasz przygotowali: Teresa Sznajder, Ewa Tomkiewicz i Marek Jędrzejczyk.
Ważną formą popularyzacji miasta i jego historii oraz działań SMZK jest witryna internetowa administrowana przez Tadeusza Łopatkiewicza. W 2015 r. została wzbogacona tekstami następujących autorów: Wandy Belcik, Andrzeja Kosieka, Adama Krzanowskiego, Tadeusza Łopatkiewicza i Macieja Zborowskiego a także kilkunastoma galeriami fotografii.
W 2015 r. ZG zorganizował łącznie 17 imprez: 6 wykładów, 2 promocje książek, 1 konkurs recytatorski, 1 wystawę, 4 wycieczki, 2 spotkania i 1 kiermasz.
II. Wydawnictwa
W ciągu całego roku Tadeusz Łopatkiewicz, sekretarz redakcji VII tomu studiów o Krośnie we współpracy z prof. Franciszkiem Leśniakiem redaktorem naukowym przygotowywali pod względem redakcyjnym artykuły nadesłane przez autorów. Zarząd czynił starania u władz samorządowych Krosna o pozyskanie środków finansowanych na wydanie tomu. Starania te zostały uwieńczone powodzeniem, co pozwoli w 2016 r. na realizację wydawniczą tego tomu.
III. Współdziałanie
Rok 2015 był owocny pod względem współpracy z władzami samorządowymi Krosna, instytucjami kultury i stowarzyszeniami w Krośnie i powiecie krośnieńskim. Uczestniczyliśmy w takich wydarzeniach kulturalnych jak: Dni Krosna, Karpackie Klimaty (poprzez udział Wandy Belcik i Tadeusza Łopatkiewicza w audycji TV Obiektyw przekazywanej przez Internet), uroczystości nadania imienia Jana Zycha Gminnej Bibliotece Publicznej w Korczynie, plenerze rzeźbiarskim w Korczynie, jubileuszach Muzeum Rzemiosła w Krośnie, Muzeum Zamkowego w Odrzykoniu, oraz jubileuszu Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego w Jaśle.
Stowarzyszenie było fundatorem nagrody dla Grzegorza Tomkowicza, laureata pleneru rzeźbiarskiego w Korczynie.
Przez cały rok współpracowaliśmy z Krośnieńską Biblioteką Publiczną w Krośnie, gdzie odbywały się wykłady i spotkania. Pomocy i wsparcia udzielali nam ponadto; Muzeum Rzemiosła w Krośnie, Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Krośnie, Zarząd Rejonowy PCK w Krośnie oraz Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych.
Utrzymywaliśmy stały kontakt z Oddziałami Stowarzyszenia w Krakowie, Lublinie, Warszawie i Wrocławiu.G
IV. Sprawy organizacyjne
W 2015 r. Zarząd odbył 8 posiedzeń, w tym 1 wyjazdowe do Bałucianki, podczas których omawiano plany imprez, plan pracy 2015, sprawozdanie merytoryczne i finansowe za rok 2014 oraz bieżące sprawy organizacji.
W związku z rezygnacją Jana Luszni z funkcji sekretarza ZG w dniu 16 czerwca, na październikowym posiedzeniu Zarząd powierzył pełnienie obowiązków Romanowi Klarze oraz zdecydował o dokooptowaniu do swego składu Jana Stachyraka w miejsce tragicznie zmarłego 19 września 2015 Jana Bielańskiego.
Do organizacji przyjęto 4 nowych członków, ale ogólna liczba pozostała niezmieniona, ponieważ tyle samo osób odeszło. Obecnie mamy w Krośnie 230 członków z tego aktywność wykazuje mniej niż połowa zapisanych.
V. Inne sprawy
Zgodnie z uchwałą Zarządu ZG zlecono druk toreb i okładek papierowych z logo organizacji wydawnictwu HEDOM w Krośnie. Projekt graficzny wykonał Tadeusz Łopatkiewicz. Wydrukowano łącznie 500 sztuk (200 toreb i 300 okładek). Opracowano również wzór nowych deklaracji członkowskich według propozycji Pani Lidii Terleckiej.
W 2015 r. zakupiono baner, który wykonała firma BIMAX z Krosna.
