Sprawozdanie z działalności
Stowarzyszenia Miłośników Ziemi Krośnieńskiej
w roku 2009
(skrót wystąpienia prezesa Mariana Terleckiego
na Spotkaniu Noworocznym w dniu 21 stycznia 2010 r.)
Główne kierunki działań Stowarzyszenia to upowszechnianie problematyki regionalnej w formie wykładów, spotkań, sesji popularnonaukowych, prezentacji książek, wycieczek i sporadycznie wystaw. Nadto: działalność wydawnicza, współpraca z innymi instytucjami, kontakty z naszymi członkami, skupionymi w Oddziałach (Kraków, Lublin, Warszawa, Wrocław), sprawy organizacyjne.
Miniony rok rozpoczęliśmy w połowie stycznia tradycyjnym spotkaniem noworocznym. W następnym miesiącu, wspólnie z Krośnieńską Biblioteką Publiczną i Wydawnictwem "Ruthenus" Rafała Barskiego, współorganizowaliśmy prezentację książki Ewy Bereś "Krosno i jego samorząd w dobie autonomii galicyjskiej" - ważnej dla naszego środowiska pozycji wydawniczej.
W marcu i kwietniu zorganizowaliśmy 3 odczyty:
- Samorząd i Powiatowy Komitet Narodowy w Krośnie w okresie I wojny światowej - wygłosiła Ewa Bereś,
- Generał Stanisław Maczek - związki z Krosnem i regionem - omówił Stanisław Pomprowicz
- Drogi ku wolnej Ojczyźnie. Przyczynek do żołnierskiej biografii krośnian - por. Stanisława Gorczycy i Władysława Nowaka - przedstawił Andrzej Kosiek.
W maju odbyło się spotkanie z Kazimierzem Buczkiem, autorem wspomnień "Z Podola przez Syberię i Donbas", prezesem Wydawnictwa KaBe s.c.
Wydarzeniem dla naszych członków było spotkanie we wrześniu przedstawicieli Oddziałów z Krakowa, Lublina, Wrocławia, Krosna p.n. Na rodzinnej ziemi: Krosno - Miejsce Piastowe 2009. Program, przygotowany wstępnie jeszcze w marcu w porozumieniu z Wójtem Gminy Markiem Klarą, został dobrze, w całości zrealizowany. W spotkaniu uczestniczyło 90 członków Stowarzyszenia. Andrzej Kosiek później napisał: Organizatorzy i tym razem - autor wspomniał o spotkaniach w Dukli (2007) i Krościenku Wyżnym (2008) - zadbali o program ciekawy, a nawet w pewnym stopniu dla wielu osób odkrywczy, gdyż oprócz oczywistych w takiej chwili wspomnień i refleksji połączonych z nostalgią, była sposobność bezpośredniego spojrzenia w oparciu o autopsję na korzystne zmiany, jakie dokonały się w gminie Miejsce Piastowe. Spotkanie przygotował i zrealizował zespół w składzie: Maciej Zborowski (przewodniczący), Helena Chodorowska, Zdzisław Gil, Adam Krzanowski, Stanisław Lorens, Stanisław Steliga, Halina Tenerowicz.
Kończyliśmy rok 2009 dwoma odczytami:
- Mieczysław Potocki - pierwszy konserwator Krosna i okolic - autorstwa Tadeusza Łopatkiewicza (w październiku),
- Matka Boska Rożniatowska - Kresowa Misericordia Domini - wygłosił Zdzisław Gil (w grudniu).
Z końcem 2009 roku zaprezentowaliśmy książkę Jana Tulika "Legendy. Krosno i okolice", o której Jerzy Fąfara napisał: Po raz pierwszy w swej historii Krosno otrzymało legendy w wersji literackiej. Jak słynny Or-Ot (Artur Oppman) przed wiekiem stworzył "mityczną" Warszawę, tak obecnie Jan Tulik namalował metaforami Krosno.
Wśród form naszych działań są od wielu lat wycieczki; dawniej organizowane pod nazwą "Poznajemy swój region", w ostatnich latach formuła ta uległa zmianie. W ubiegłym roku zespół powołany do realizacji tego zadania pod przewodnictwem Stanisława Steligi z udziałem Heleny Chodorowskiej, Mieczysława Fejkla, Stanisława Lorensa, Jerzego Steciaka, Haliny Tenerowicz, zaproponował 4 wycieczki, z których trzy zostały zrealizowane:
- Krosno - Zamość - Chełm - Włodawa - Lublin - spotkanie z członkami miejscowego Odziału (3 dniowa, maj),
- Krosno - Krasiczyn - Przemyśl - Kalwaria Pacławska (czerwiec),
- Krosno - Sanok - Sobień (wrzesień)
Wycieczka na Węgry nie odbyła się ze względu na małą liczbę zgłoszeń.
Łącznie w 2009 roku odbyło się 13 imprez, w tym 2 prezentacje książek, 5 wykładów, 3 spotkania, 3 wycieczki. Wszystkie cieszyły się dużym zainteresowaniem i dobrą frekwencją.
Zarząd Główny współdziałał z naszymi Oddziałami w formie spotkań w ich siedzibach. Szczególny wymiar miał udział prezydenta Miasta Krosna Piotra Przytockiego w spotkaniu z członkami Oddziału w Lublinie w dniu 9 października. Prezydent przedstawił zagadnienia związane z rozwojem i problemami naszego miasta. W spotkaniu uczestniczyli wiceprezes Stanisław Steliga i członek Zarządu Zdzisław Gil. Z udziałem naszych członków: Bronisławy Betlej, Zdzisława Gila i Tadeusza Łopatkiewicza odbyły się spotkania tematyczne w krakowskim Oddziale. Ze wszystkimi Oddziałami konsultowaliśmy ważniejsze przedsięwzięcia, jak np. program spotkania "Na rodzinnej ziemi".
W ubiegłym roku Stowarzyszenie kontynuowało współpracę z wieloma instytucjami, firmami, wydawnictwami. Nowe kierunki ma współpraca z Krośnieńska Biblioteką Publiczną, która przed laty otworzyła dla nas możliwość udziału organizacyjnego w Krośnieńskim Konkursie Literackim, a ostatnio w Krośnieńskiej Bibliotece Cyfrowej.
Konkurs Literacki wspieramy od wielu lat, nagradzając autorów wyróżnionych za prace o tematyce związanej z Krosnem lub regionem. Podsumowanie X edycji Konkursu odbyło się 17 grudnia; uczestniczył w nim w imieniu SMZK Andrzej Kosiek - sekretarz Zarządu Głównego. Z tej okazji Biblioteka wydała książkę pt. "Żyję. Mam to na piśmie". Jest to antologia prac laureatów z lat 2000 - 2009. We wstępie Wojciecha Bonowicza, krakowskiego poety i publicysty, czytamy: Od dziesięciu lat jest w Krośnie takie miejsce, gdzie można uprawiać literaturę, uprawiać poezję. Narodziła się piękna tradycja. Oby ta tradycja przetrwała. Bo tam, gdzie ludzie piszą, tam też myślą (…).
Na posiedzeniu w dniu 7 września Zarząd Stowarzyszenia zapoznał się z zasadami tworzenia Krośnieńskiej Biblioteki Cyfrowej i postanowił włączyć do niej swoje materiały.
Wśród zadań zaplanowanych na rok 2009 powtórnie ujęto sprawę wydania V tomu "Krosno. Studia z dziejów miasta i regionu"; niestety po raz kolejny nie doczekała się ona realizacji. Dokonano częściowych zmian w tematyce tomu, wszystkie artykuły uzyskały akceptację redaktora naukowego prof. Franciszka Lesniaka. Ostatnie rozmowy przeprowadzone z wydawnictwem "Ruthenus" wskazują, że w ciągu kilku miesięcy będziemy mogli ten oczekiwany tom zaprezentować.
Drugie zadanie to wydanie reprintu I tomu. Od sponsorów i z tytułu przedpłat zebraliśmy tylko 3.650 zł, co niestety uniemożliwiło rozpoczęcie realizacji.
Wielu członków naszego Stowarzyszenia wydało w roku 2009 własne publikacje. Bronisława Betlej wydała kolejny tom wierszy, Adam Krzanowski przedstawił życie i dorobek poetycki Zdzisława Tenety. Wiele artykułów, w tym też związanych z działalnością Stowarzyszenia opublikowali Wanda Belcik, Zdzisław Gil, Adam Krzanowski, Andrzej Kosiek, Stanisław Pomprowicz, Zbigniew Więcek. O książkach Zdzisława Łopatkiewicza i Jana Tulika wspomniano wcześniej.
Kolejna część naszych zadań to sprawy organizacyjne. Na pierwszym miejscu należy odnotować fakt uzyskania lokalu. W czasie rozmów z władzami miasta często mówiliśmy o warunkach, w jakich działa nasza organizacja. Gmina Krosno wyremontowała lokal przy ul. Grodzkiej 10, tworząc tam Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych. Nasze Stowarzyszenie otrzymało na zasadzie użyczenia pomieszczenie o pow. 12,02 m2 wspólnie z inną organizacją. W Centrum są dwie sale konferencyjne, pomieszczenie administracyjne i gospodarcze, z których także możemy korzystać. Czekaliśmy na to ponad 50 lat.
W roku 2009 Zarząd odbył 7 posiedzeń, kilka ostatnich w sali konferencyjnej Centrum. Poza tym niemal w każdym miesiącu odbywały się spotkania członków Prezydium, często zbierały się zespoły tematyczne. W szeregi Stowarzyszenia wstąpiło 9 nowych członków.
W związku z 50-leciem Stowarzyszenia, które obchodziliśmy w 2008 r. otrzymaliśmy specjalny dyplom Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W czasie spotkania Regionalistów Polskich w Warszawie w dniu 29 stycznia 2009 r. dyplom ten odebrała w imieniu SMZK - Wanda Belcik, członek Zarządu.
W celu zrealizowania zadań statutowych Stowarzyszenie korzystało z pomocy władz, instytucji i różnych organizacji. Udzieliły jej: władze miasta Krosna, Wójt Gminy Miejsce Piastowe, Krośnieńska Biblioteka Publiczna, Regionalne Centrum Kultur Pogranicza, Muzeum Podkarpackie, Muzeum Rzemiosła, Muzeum Historyczne - Pałac w Dukli, Muzeum Marii Konopnickiej w Żarnowcu, Gminny Ośrodek Kultury, Zespół Szkół Publicznych i Zgromadzenie Michalitów w Miejscu Piastowym.
W imieniu Zarządu i wszystkich członków Stowarzyszenia składam serdeczne podziękowanie za otrzymaną pomoc i współpracę.
